Mua lại cổ phiếu là gì?
Mua lại cổ phiếu là gì?
Mua lại cổ phiếu trong tiếng anh là share repurchase/buyback là việc công ty mua lại cổ phiếu do chính công ty đó đã phát hành trước đó. Việc mua lại cổ phiếu sẽ làm giảm số lượng cổ phiếu đang lưu hành như vậy những cổ đông sở hữu cổ phiếu của công ty sẽ nắm giữ tỷ lệ lợi nhuận cao hơn. Cổ phiếu sẽ được hạch toán bằng số âm trên bảng cân đối kế toán, làm giảm vốn chủ sở hữu.
Tác dụng của việc mua lại cổ phiếu
Tác dụng đầu tiên khi các công ty mua lại cổ phiếu đó là gia tăng lợi nhuận cho nhà đầu tư đang nắm giữ cổ phiếu đó. Các công ty chỉ mua lại cổ phần khi kết quả kinh doanh tốt và dư giả tiền mặt.
Việc mua lại cổ phiếu sẽ giới hạn số cổ đông được chia cổ tức làm cho số cổ tức được chia tăng lên, tức lợi nhuận trên mỗi cổ phần (EPS) cũng tăng lên.
Nhìn từ góc độ kỹ thuật thì mua lại cổ phiếu sẽ cải thiện một số chỉ số tài chính cơ bản của công ty.
Mua lại sẽ làm giảm lượng tiền mặt, từ đó dẫn đến suất sinh lợi trên tổng tài sản (ROA) tăng lên đáng kể.
Cùng lúc nhiều công ty niêm yết mua lại cổ phiếu sẽ làm giảm đáng kể khối lượng cổ phiếu đang lưu hành, từ đó hạn chế việc pha loãng cổ phiếu do các đợt phát hành cổ phiếu gây nên. Điều này giảm bớt nguồn cung chứng khoán trên thị trường và làm giá cổ phiếu có xu hướng tăng lên.
Tại sao các công ty lại mua lại cổ phiếu?
Lý do các công ty mua lại cổ phiếu quỹ
Muốn gia tăng giá trị trên mỗi cổ phiếu
Lý do có thể thấy khi công ty mua lại cổ phiếu quỹ đó là gia tăng thu nhập trên mỗi cổ phiếu. Khi kết quả kinh doanh tốt công ty có nhiều tiền mặt. Việc mua lại sẽ giới hạn số cổ đông được chia cổ tức, tức lợi nhuận trên mỗi cổ phần cho nhà đầu tư đang nắm giữ cũng tăng theo.
Chia thưởng cổ phiếu
Khi giá thị trường giảm, sự lo ngại xuất hiện trong lĩnh vực kinh doanh riêng hoặc trong đội ngũ cổ đông, các công ty thường chọn cách mua lại cổ phần để phân phối, chia thưởng cho cổ đông. Bằng cách này, công ty có thể tăng vốn điều lệ từ đó cải thiện năng lực tài chính và cơ hội tiếp cận các khoản vay lớn để thực hiện những dự án lớn. Tuy nhiên việc chia thường này từ góc độ của cổ đông thì không khác gì việc tự thưởng cho mình, chỉ đơn giản là bớt đi một phần tài sản của mình để tự thưởng cho mình.
Cổ phiếu định giá thấp
Khi công ty cảm thấy cổ phiếu của mình bị định giá thấp, hành động mua lại cổ phiếu sẽ được dùng nhằm tăng giá chứng khoán. Cũng như là sự hỗ trợ tạo ra cơ sở mới cho cổ phiếu. Bên cạnh đó mua lại cổ phiếu cũng là cách các công ty đảm bảo với nhà đầu tư sự tự tin vào tình hình kinh doanh của mình cũng như trong việc tạo ra giá trị cho cổ đông.
Lợi thế thuế
Đa phần các công ty có lượng tiền mặt lớn và đang phải trả cổ tức thường xuyên sẽ thường đối mặt với việc thanh toán cổ tức. Thuế của cổ tức đang trở thành vật cản mà về cơ bản các công ty sẽ phải dùng đến cách mua lại cổ phiếu.
Ưu nhược điểm của việc mua lại cổ phiếu
Ưu điểm
Việc mua lại cổ phiếu mà các công ty thường hay làm có những ưu điểm sau đây:
- Đây là tín hiệu cho thấy ban điều hành công ty đang tin tưởng giá cổ phiếu của công ty đang được giao dịch dưới giá trị thực và họ cho rằng tương lai triển vọng tăng giá cổ phiếu là rất lớn
- Mua lại cổ phiếu được xem như thương vụ đầu tư vào chính cổ phiếu của mình. Nếu giá cổ phiếu tăng trưởng họ sẽ bán ra số cổ phiếu quỹ và thu được lợi nhuận.
- Công ty sử dụng nguồn tiền mặt để mua lại làm giảm số lượng cổ phiếu lưu hành, cải thiện chỉ số EPS trên mỗi cổ phần.
- Bằng việc gia tăng tỷ lệ cổ phiếu đang nắm giữ dù số lượng không thay đổi thì việc mua lại cổ phiếu trong một số trường hợp cũng là cách để gia tăng quyền kiểm soát của ban điều hành công ty.
- Mua lại cổ phiếu để có thể dùng làm cổ phiếu thưởng cho nhân viên hay chương trình hưu trí…
- Trong một số trường hợp, công ty đơn giản chỉ muốn mua lại cổ phiếu của mình nhằm nâng đỡ giá cổ phiếu, giữ uy tín cho công ty.
Nhược điểm
- Công ty mua cổ phiếu của mình có nghĩa sẽ phải chi trả lượng tiền mặt khá lớn, như vậy có thể sẽ khó khăn về tài chính, làm tiêu hao nguồn vốn để mở rộng sản xuất kinh doanh.
- Đây có thể là dấu hiệu cho thấy ban lãnh đạo công ty muốn làm hài lòng cổ đông
- Nếu trước đó, ban lãnh đạo đã mua vào cổ phiếu hay được thưởng quyền chọn, thì đây cũng là cách để họ kiếm lợi nhuận.
- Việc mua lại cổ phiếu quỹ sẽ làm tăng giá cổ phiếu. Cổ đông lúc đó sẽ chất vấn về lợi ích giữa hai phương thức nên mua cổ phiếu quỹ nên trả cổ tức tiền mặt.
Điều kiện để các công ty mua lại cổ phiếu của mình
Khoản 1 Điều 36 Luật chứng khoán 2019 quy định, Công ty đại chúng mua lại cổ phiếu của chính mình phải đáp ứng các điều kiện sau đây:
1. Công ty đại chúng mua lại cổ phiếu của chính mình phải đáp ứng các điều kiện sau
a) Có quyết định của Đại hội đồng cổ đông thông qua việc mua lại cổ phiếu để giảm vốn điều lệ, phương án mua lại, trong đó nêu rõ số lượng, thời gian thực hiện, nguyên tắc xác định giá mua lại.
b) Có đủ nguồn để mua lại cổ phiếu từ các nguồn sa u đây: thặng dư vốn cổ phần, quỹ đầu tư phát triển, lợi nhuận sau thuế chưa phân phối, quỹ khác thuộc vốn chủ sở hữu được sử dụng để bổ sung vốn điều lệ theo quy định của pháp luật.
c) Có công ty chứng khoán được chỉ định thực hiện giao dịch, trừ trường hợp công ty chứng khoán là thành viên của Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam mua lại cổ phiếu của chính mình.
d) Đáp ứng các điều kiện theo quy định của pháp luật trong trường hợp công ty đại chúng thuộc ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện.
đ) Không thuộc trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này.
2. Việc mua lại cổ phiếu được miễn trừ điều kiện quy định tại các điểm a, b, c và d khoản 1 Điều này trong các trường hợp sau đây:
a) Mua lại cổ phiếu theo yêu cầu của cổ đông theo quy định của Luật Doanh nghiệp.
b) Mua lại cổ phiếu của người lao động theo quy chế phát hành cổ phiếu cho người lao động của công ty, mua lại cổ phiếu lẻ theo phương án phát hành cổ phiếu để trả cổ tức, phát hành cổ phiếu từ nguồn vốn chủ sở hữu.
c) Công ty chứng khoán mua lại cổ phiếu của chính mình để sửa lỗi giao dịch hoặc mua lại cổ phiếu lô lẻ.
3. Công ty đại chúng không được mua lại cổ phiếu của chính mình trong các trường hợp sau đây
a) Đang có nợ phải trả quá hạn căn cứ vào báo cáo tài chính năm gần nhất được kiểm toán; trường hợp thời điểm dự kiến mua lại cổ phiếu quá 06 tháng kể từ thời điểm kết thúc năm tài chính, việc xác định nợ quá hạn được căn cứ vào báo cáo tài chính 06 tháng gần nhất được kiểm toán hoặc soát xét; trừ trường hợp quy định tại điểm c khoản 2 Điều này.
b) Đang trong quá trình chào bán, phát hành cổ phiếu để huy động thêm vốn, trừ trường hợp quy định tại điểm c khoản 2 Điều này.
c) Cổ phiếu của công ty đang là đối tượng chào mua công khai, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này.
d) Đã thực hiện việc mua lại cổ phiếu của chính mình trong thời hạn 06 tháng kể từ ngày báo cáo kết quả mua lại hoặc vừa kết thúc đợt chào bán, phát hành cổ phiếu để tăng vốn không quá 06 tháng kể từ ngày kết thúc đợt chào bán, phát hành, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này.
4. Trừ trường hợp mua lại cổ phiếu tương ứng với tỷ lệ sở hữu trong công ty hoặc mua lại cổ phiếu theo bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật, quyết định của Trọng tài hoặc mua lại cổ phiếu thông qua giao dịch thực hiện theo phương thức khớp lệnh, công ty không được mua lại cổ phiếu của các đối tượng sau đây:
a) Người nội bộ và người có liên quan của người nội bộ theo quy định của Luật này;
b) Người sở hữu cổ phiếu có hạn chế chuyển nhượng theo quy định của pháp luật và Điều lệ công ty.
c) Cổ đông lớn theo quy định của Luật này.
5. Công ty đại chúng thực hiện mua lại cổ phiếu của chính mình theo quy định tại khoản 1 và điểm a khoản 2 Điều này phải làm thủ tục giảm vốn điều lệ tương ứng với tổng giá trị tính theo mệnh giá số cổ phiếu được công ty mua lại trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày hoàn thành việc thanh toán mua lại cổ phiếu.
6. Trường hợp công ty mua lại cổ phiếu của người lao động theo quy chế phát hành cổ phiếu cho người lao động của công ty thì thực hiện theo quy định sau đây:
a) Tổng số lượng cổ phiếu của người lao động đã được công ty mua lại để giảm vốn điều lệ phải được báo cáo tại Đại hội đồng cổ đông thường niên.
b) Công ty phải làm thủ tục giảm vốn điều lệ tương ứng với tổng giá trị tính theo mệnh giá số cổ phiếu được công ty mua lại trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày báo cáo Đại hội đồng cổ đông thường niên theo quy định tại điểm a khoản này.
7. Công ty chứng khoán, công ty đại chúng mua lại cổ phiếu của chính mình được bán ra cổ phiếu ngay sau khi mua lại trong các trường hợp sau đây:
a) Công ty chứng khoán mua lại cổ phiếu của chính mình để sửa lỗi giao dịch hoặc mua lại cổ phiếu lô lẻ.
b) Công ty đại chúng mua lại cổ phiếu lẻ theo phương án phát hành cổ phiếu để trả cổ tức, phương án phát hành cổ phiếu từ nguồn vốn chủ sở hữu.
c) Công ty đại chúng mua lại cổ phiếu lô lẻ theo yêu cầu của cổ đông.
8. Bộ trưởng Bộ Tài chính quy định chi tiết việc mua lại cổ phiếu của công ty đại chúng (khoản 8 điều 36).
Kết luận
Như vậy trên đây là những thông tin về việc mua lại cổ phiếu của công ty đại chúng. Việc mua lại cổ phiếu của công ty phát hành sẽ làm giảm số lượng tiền mặt của công ty bởi họ phải bỏ ra một khoản tiền lớn để mua lại. Tuy nhiên cũng không phủ nhận rằng việc mua lại sẽ đem lại nhiều lợi ích cho công ty. Bài viết trên là chia sẻ kiến thức về đầu tư cổ phiếu. Hy vọng bạn có thể nắm rõ để phục vụ cho công việc của mình hiệu quả.
Bài viết được thực hiện bởi trang Daututietkiem.vn, nếu bạn nào có câu hỏi về đầu tư cổ phiếu hãy để lại thông tin phía dưới phần bình luận này nhé.
Xem thêm:
