Cổ phiếu quỹ là gì? Những quy định khi giao dịch cổ phiếu quỹ

0
Cổ phiếu

Cổ phiếu quỹ là gì? 

Cổ phiếu quỹ là cổ phiếu do công ty cổ phần đại chúng phát hành sau đó được chính công ty đó mua lại từ nguồn vốn của chính mình. 

Xem thêm: Một số nguyên tắc trong việc mua bán cổ phiếu quỹ

Đặc điểm của cổ phiếu quỹ 

Đặc điểm của cổ phiếu quỹ

Đặc điểm của cổ phiếu quỹ

Cổ phiếu quỹ là cổ phiếu do chính công ty cổ phần đó phát hành, và những nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu thường là chủ công ty đó. Vậy nên cổ phiếu quỹ là cổ phiếu chung của tất cả các cổ đông, tương ứng với lượng phần trăm cổ phiếu nhà đầu tư của công ty đó nắm giữ. 

Do đó cổ phiếu quỹ có những đặc điểm sau: 

– Những người nắm giữ cổ phiếu quỹ sẽ không được thưởng hay trả cổ tức bằng cổ phiếu và tiền

– Những người này không có quyền biểu quyết các vấn đề trong công ty

– Không được mua cổ phiếu mới hay cổ phiếu ưu đãi 

– Không được tính vào thu nhập trên cổ phiếu EPS 

– Tổng số cổ phiếu quỹ không được phép vượt quá tỷ lệ vốn hóa

– Không được nhận phần vốn khi thanh lý công ty

– Khi các nhà đầu tư mua cổ phiếu quỹ xong có thể tiến hành hủy cổ phiếu quỹ, hoặc có thể giữ lại và bán ra lại thị trường khi cần vốn. 

– Khi bán cổ phiếu quỹ thì doanh nghiệp không ghi nhận lãi lỗ mà chỉ ghi nhận việc tăng giảm nguồn vốn và thặng dư vốn cổ phần

Ưu nhược điểm của cổ phiếu quỹ 

Ưu điểm 

– Khi công ty mua lại cổ phiếu quỹ từ đó sẽ kéo theo số lượng cổ phiếu đang lưu hành giảm. Vậy nên thu nhập trên mỗi cổ phiếu sẽ tăng, chỉ số EPS tăng lên dẫn đến giá cổ phiếu tăng lên.

– Lấy niềm tin của cổ đông và nhà đầu tư bên ngoài, rằng cổ phiếu đang đánh giá thấp và đáng để đầu tư, do đó sẽ kích cầu tăng giá cổ phiếu.

– Có thể trấn an các cổ đông nếu cổ phiếu giảm sâu, lời khẳng định công ty vẫn đang rất tốt.

– Việc mua cổ phiếu quỹ trên thị trường sẽ tác động đến thị trường làm cho giá cổ phiếu tăng lên, hoặc hạn chế tốc độ giảm của giá cổ phiếu cũng như tình hình giao dịch sôi động trên thị trường chứng khoán. 

– Công ty cũng có thể mua lại cổ phiếu quỹ để thưởng nhân viên thay cho phát hành ESOP

– Công ty kỳ vọng giá cổ phiếu sẽ tăng và có thể xem như là cơ hội đầu tư hơn là đi 

Nhược điểm 

– Cổ phiếu quỹ có thể bị lạm dụng, làm mất an toàn tài chính dẫn đến ảnh hưởng tới các chủ nợ hoặc có thể ban lãnh đạo mua cổ phiếu quỹ từ 1 số cá nhân nhất định gây hại cho cổ đông. 

– Việc mua cổ phiếu quỹ đồng nghĩa với việc bị giảm nguồn tiền mặt cho hoạt động kinh doanh

– Mua lại cổ phiếu quỹ có thể tạo ấn tượng cho nhà đầu tư rằng doanh nghiệp không có cơ hội khác để tăng trưởng.

– Khi công ty mua cổ phiếu quỹ và giá cổ phiếu có thể bị giảm tiếp.

Mặc dù vẫn còn nhiều điểm hạn chế thế nhưng việc mua lại cổ phiếu quỹ là một điều tốt do công ty nghĩ rằng cổ phiếu của mình bị định giá thấp. Mua lại cũng làm giảm số cổ phiếu đang lưu hành trên thị trường từ đó cùng với mức lợi nhuận thì thu nhập của mỗi cổ phiếu sẽ tăng, từ đó cải thiện các chỉ số EPS và các chỉ số tài chính khác tốt hơn dù có những hạn chế của riêng nó.

Quy định về mua bán cổ phiếu quỹ 

Quy định về mua bán cổ phiếu quỹ

Quy định về mua bán cổ phiếu quỹ

Về quy định đối với việc mua bán cổ phiếu quỹ, các công ty sẽ có quyền mua lại không quá 30% tổng số cổ phần phổ thông đã bán, một phần hoặc toàn bộ cổ phần ưu đãi cổ tức theo quy định như sau: 

– Hội đồng quản trị có quyền quyết định mua lại không quá 10% số cổ phần của từng loại đã được chào bán trong 1 năm. 

– Hội đồng quản trị sẽ quyết định giá mua lại cổ phần, đối với cổ phiếu phổ thông thì giá mua lại không được cao hơn giá thị trường tại thời điểm mua lại. 

– Công ty có thể mua lại được cổ phần của từng cổ đông tương ứng với số lượng mà các cổ đông sở hữu trong công ty. Quyết định mua lại cổ phần của công ty phải được thông báo bằng cách đảm bảo đến tất cả các cổ đông trong thời hạn là 1 tháng kể từ khi quyết định được thông qua. Các cổ đông đồng ý bán lại cổ phần phải gửi chào bán cổ phần của mình bằng việc đảm bảo thông tin đến được công ty trong thời hạn 30 ngày. 

Điều kiện mua lại cổ phiếu quỹ

– Công ty phải có đủ nguồn vốn để mua lại cổ phiếu và phải căn cứ vào báo cáo tài chính gần nhất được kiểm toán theo quy định 

– Đối với những công ty đại chúng là công ty mẹ sử dụng nguồn vốn thặng dư cổ phần, quỹ đầu tư phát triển, và các quỹ lại khác để mua lại cổ phiếu thì nguồn vốn được căn cứ dựa theo báo cáo tài chính của công ty mẹ. 

Trường hợp công ty đại chúng là công ty mẹ sử dụng nguồn lợi nhuận sau thuế chưa phân phối để mua lại cổ phiếu thì nguồn vốn thực hiện không được vượt quá mức lợi nhuận sau thuế chưa được phân bổ trên báo cáo tài chính hợp nhất được kiểm toán. 

– Trường hợp nguồn lợi nhuận sau thuế chưa phân phối dùng để mua lại cổ phiếu thấp hơn mức lợi nhuận sau thuế chưa phân phối trên báo cáo tài chính hợp nhất và cao hơn lợi nhuận sau thuế chưa phân phối trên báo cáo tài chính của công ty mẹ, thì công ty mẹ chỉ được dùng lợi nhuận sau thuế chưa phân phối để mua lại cổ phiếu sau khi đã điều chuyển lợi nhuận từ các công ty con về công ty mẹ. 

Điều kiện bán cổ phiếu quỹ

Về điều kiện bán cổ phiếu quỹ, các công ty đại chúng chỉ được bán cổ phiếu quỹ sau 6 tháng kể từ khi kết thúc đợt mua lại gần nhất ngoại trừ trường hợp những cổ phiếu quỹ bán để làm cổ phiếu thưởng cho người lao động, nhân viên trong công ty, hay công ty chứng khoán mua lại cổ phần của mình để sửa lại lỗi giao dịch. 

Việc bán cổ phiếu quỹ cũng phải có quyết định của Hội đồng quản trị thông qua phương án bán cụ thể và phải có thời gian giao dịch rõ ràng, nguyên tắc xác định giá. Thêm vào đó công ty bán cổ phiếu quỹ phải có công ty chứng khoán được chỉ định để giao dịch. 

Cách thức thực hiện mua bán cổ phiếu quỹ

Cách thức thực hiện mua bán cổ phiếu quỹ

Cách thức thực hiện mua bán cổ phiếu quỹ

Những công ty đại chúng có cổ phiếu niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán khi thực hiện mua hay bán cổ phiếu quỹ phải tuân thủ theo quy định về giao dịch mà Sở chứng khoán đưa ra. 

Còn đối với trường hợp công ty đại chúng có cổ phiếu nhưng chưa được niêm yết trên sàn giao dịch thì việc mua bán chỉ được thực hiện thông qua công ty chứng khoán được chỉ định.

Nguyên tắc xác định giá mua bán cổ phiếu quỹ

Việc mua bán cổ phiếu quỹ sẽ được thực hiện theo phương thức khớp lệnh hoặc thỏa thuận dựa trên nguyên tắc tính như sau:

– Giá đặt mua ≤ Giá tham chiếu + (Giá tham chiếu * 50% Biên độ dao động giá cổ phiếu)

Giá đặt bán ≥ Giá tham chiếu – (Giá tham chiếu * 50% Biên độ dao động giá cổ phiếu)

Và trong mỗi ngày giao dịch, phương thức khớp lệnh chỉ được giao dịch ở mức cho phép với tổng khối lượng tối thiểu 3% và tối đa 10% khối lượng giao dịch đã đăng ký.

Tại sao công ty lại mua cổ phiếu quỹ 

Các công ty mua lại cổ phiếu quỹ của chính mình có thể là do một số lý do sau đây:

– Do công ty đang dư tiền và tạm thời chưa có nhu cầu sử dụng nên đã chọn cách dùng tiền đó để thu lại bớt cổ phần đang lưu hành trên thị trường nhằm tăng giá trị thu nhập trên mỗi cổ phần

– Công ty có tiền và tin rằng cổ phiếu của mình đang bị thị trường định giá thấp hơn so với giá trị được tính. 

– Việc mua lại cổ phiếu có lợi cho cổ đông khi giá trị cổ phần được tăng lên, điều này sẽ có lợi cho công ty nếu sau này muốn bán thì sẽ bán được với giá cao hơn vốn đã mua từ đó kiếm về thêm cho mình lợi nhuận.  

– Mua lại cổ phiếu quỹ để tái cấu trúc nguồn vốn của công ty. Với những thị trường vốn vay rẻ, công ty có thể vay nợ và dùng nợ đó để mua lại cổ phần của chính mình. Từ đó có thể giảm bớt nguồn vốn chủ sở hữu. Và trường hợp này lượng cổ phiếu được mua lại sẽ bị hủy ngay lập tức và như vậy sẽ không phát sinh thêm cổ phiếu quỹ. 

Cổ phiếu quỹ là gì? Những quy định khi giao dịch cổ phiếu quỹ

Câu hỏi: Công ty có thể mua cổ phiếu quỹ bằng cách giảm cổ phiếu quỹ không? 

Trả lời: Công ty cổ phần được thực hiện việc giảm vốn điều lệ bằng cách mua cổ phiếu quỹ. 

Theo Thông tư 19/2003/TT-BTC tại khoản 3 và Điều 68 Luật doanh nghiệp năm 2020 quy định về vấn đề giảm vốn điều lệ như sau:

Điều 68. Tăng, giảm vốn điều lệ

3. Công ty có thể giảm vốn điều lệ trong trường hợp sau đây:a) Hoàn trả một phần vốn góp cho thành viên theo tỷ lệ phần vốn góp của họ trong vốn điều lệ của công ty nếu đã hoạt động kinh doanh liên tục từ 02 năm trở lên kể từ ngày đăng ký thành lập doanh nghiệp và bảo đảm thanh toán đủ các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác sau khi đã hoàn trả cho thành viên;b) Công ty mua lại phần vốn góp của thành viên theo quy định tại Điều 51 của Luật này;c) Vốn điều lệ không được các thành viên thanh toán đầy đủ và đúng hạn theo quy định tại Điều 47 của Luật này.

Câu hỏi: Cổ phiếu quỹ có được chia cổ tức và có quyền biểu quyết không?

Trả lời: Đối với cổ phiếu quỹ sẽ không được trả cổ tức, không có quyền biểu quyết, và quyền mua cổ phiếu mới 

Câu hỏi: Cổ phiếu có cầm cố hay chuyển nhượng được không?

Trả lời: Cổ phiếu quỹ là cổ phiếu đã được phát hành bởi công ty cổ phần và được mua lại bởi chính công ty đó. Và dĩ nhiên nó không thể dễ dàng chuyển nhượng hay định giá được (bởi chỉ có một chủ thể có quyền được mua). Bởi vây cổ phiếu quỹ là cổ phiếu đã phát hành và được tổ chức phát hành mua lại và không được xem là số lượng cổ phiếu đang lưu hành. Do đó không thể để thực hiện được quy định về xử lý tài sản cầm cố, thế chấp theo điều 303 BLDS 2015 bao gồm: bán đấu giá, tự bán…nên cổ phiếu quỹ không đủ điều kiện trong các giao dịch về cầm cố, thế chấp.

Câu hỏi: Cổ phiếu quỹ âm khi nào? 

Việc mua lại cổ phiếu quỹ của công ty phát hành cũng làm giảm một khoản tiền mặt bằng với số vốn đã bỏ ra và dẫn tới vốn của chủ sở hữu cũng bị giảm một khoản tiền tương ứng. Do đó, để các nhà đầu tư hiểu đúng về khoản giảm này thì công ty cần ghi nhận trên bảng cân đối kế toán cổ phiếu quỹ là một khoản âm ngay dưới mục vốn chủ sở hữu.

Kết luận 

Trên thực tế cổ phiếu quỹ chính là loại cổ phiếu đã bị công ty thoái vốn thế nhưng vẫn còn được giữ lại cho mục đích huy động vốn cần thiết sau này. Cổ phiếu quỹ có thể được xếp chung với các cổ phiếu khác được phép phát hành nhưng chưa phát hành. Tuy nhiên cổ phiếu quỹ cũng có thể bị loại bỏ để giảm vốn vĩnh viễn nếu có quyết định từ đại hội đồng cổ đông.

Việc mua lại cổ phiếu quỹ của công ty phát hành cũng sẽ làm giảm tiền mặt bằng số vốn bỏ ra khiến cho chủ sở hữu cũng bị giảm một khoản tiền tương ứng. Thế nên các công ty nên cân nhắc trước khi mua lại cổ phiếu quỹ. Bài viết được thực hiện bởi trang Daututietkiem.vn, nếu bạn nào có câu hỏi về đầu tư cổ phiếu hãy để lại thông tin phía dưới phần bình luận này nhé.

Xem thêm:

Tôi là Phương Anh - Một biên tập viên chuyên về lĩnh vực tài chính, với nhiều năm tìm hiểu về thị trường chứng khoán cũng như đầu tư, tôi hy vọng những kiến thức mà tôi tích góp được có thể hỗ trợ bạn phần nào trong công việc đầu tư của mình.

dang-ky-dau-tu-nhat-nam

ĐĂNG KÝ TƯ VẤN MIỄN PHÍ NGAY

[contact-form-7 id="567" title="Form đăng ký Nhật Nam"]

BÀI VIẾT CÙNG CHUYÊN MỤC