Vốn đầu tư phát triển là gì? Vai trò đối với việc phát triển kinh tế

Để có một nền kinh tế ổn định, mức an sinh xã hội được đảm bảo hay tiềm lực để phát triển một đất nước thì một nhà nước rất cần đến vốn đầu tư. Nguồn vốn ấy như công cụ để có thể tăng trưởng, vậy để hiểu sâu hơn vốn đầu tư phát triển dưới bài viết này tôi sẽ cùng các bạn tìm hiểu rõ về vốn đầu tư phát triển và vai trò của nó đối với nền kinh tế như thế nào.

Vốn đầu tư phát triển là gì? 

Vốn đầu tư phát triển là nguồn tiền được bỏ ra vào các hoạt động đầu tư ở nhiều lĩnh vực để hỗ trợ gia tăng nguồn lực thực hiện hoạt động sản xuất nào đó. Quan trọng hơn là để phát triển một lĩnh vực hay cao hơn là phát triển nền kinh tế của một đất nước.

Theo định nghĩa trên như vậy ta cũng có thể hiểu vốn đầu tư phát triển toàn xã hội là số tiền được bỏ ra để chi tiêu cho việc sản xuất, nâng cao nguồn lực nhằm đảm bảo mức sinh sống hay hơn là phát triển một đất nước. Nguồn lực ở đây có thể chia ra thành những tài sản như là tiền vốn; các thiết bị vật tư máy móc, nguyên vật liệu; các tài sản trí tuệ nguồn nhân lực kĩ thuật khoa học công nghệ…

Nội hàm của vốn đầu tư toàn xã hội

Vốn đầu tư toàn xã hội được phân bổ theo nhiều nguồn và vào nhiều khoản mục đầu tư khác nhau như loại hình kinh tế, các lĩnh vực ở xã hội hay được phân bổ theo từng cấp từng ngành tỉnh/thành phố đầu tư. Và để đảm bảo được các khoản thì nội hàm của nguồn vốn được phân bổ như sau: 

•  Vốn đầu tư tạo ra tài sản cố định

Đó là chi phí được hình thành qua việc làm tăng giá trị tài sản cố định bao gồm việc đầu tư cơ sở vật chất, vật tư kiến trúc, nhà cửa và những chi phí sửa chữa, khôi phục duy trì năng lực sản xuất. Hay các chi phí cho việc khảo sát, quy hoạch… cũng được đưa vào khoản mục này nhằm tạo tiền đề cho việc sản xuất xây dựng.

• Vốn đầu tư tăng tài sản lưu động

Là khoản vốn duy trì đầu tư phát triển trong việc sản xuất bằng việc mua nguyên vật liệu, phụ tùng, các cơ sở vật chất thiết bị máy móc để thuận tiện trong việc nghiên cứu sản xuất.

• Vốn đầu tư phát triển xã hội

Là khoản vốn phục vụ cho việc đảm bảo an sinh xã hội, sự phát triển trí thức con người đóng vai trò tiên quyết trong việc phát triển xã hội bởi vậy khoản vốn này được đầu tư để nâng cao dân trí hỗ trợ giáo dục giúp con người phát triển, ngoài ra còn tăng cường phúc lợi, cả thiện hệ sinh thái giúp môi trường trong sạch hơn…

Ở phạm vi quốc gia, vốn đầu tư thực hiện toàn xã hội không bao gồm những khoản đầu tư có tính chất chuyển nhượng như trao quyền sử dụng các loại tài sản, tuy nhiên nó không làm tăng tài sản lưu động, hay tài sản cố định của toàn bộ nền kinh tế trong phạm vi cả nước như chuyển nhượng đất, nhà ở, các thiết bị máy móc để sản xuất và các tài sản cố định khác đã qua sử dụng. 

Vốn đầu tư được chia như thế nào? 

Vốn đầu tư toàn xã hội dựa theo nguồn vốn đầu tư, các khoản mục và theo từng loại hình kinh tế khác nhau của từng địa phương mà được phân chia khác nhau. 

Chia theo nguồn vốn 

• Vốn đầu tư ngân sách nhà nước

Vốn đầu tư ngân sách nhà nước bao gồm đầu tư từ ngân sách trung ương và vốn đầu tư từ ngân sách địa phương đó là nguồn vốn lấy từ các khoản lệ phí, xổ số kiến thiết, quảng cáo, quỹ đất để đầu tư vào ngân sách nhà nước. 

Vốn đầu tư nhà nước để thực hiện các chương trình dự án đầu tư cơ sở kinh tế – xã hội và các dự án nhằm đẩy mạnh phát triển kinh tế. Loại vốn này không có khả năng xã hội hóa, hoàn vốn trực tiếp theo các ngành, lĩnh vực dựa trên quy định của pháp luật. 

• Vốn trái phiếu chính phủ 

Vốn do Bộ Tài Chính phát hành để huy động vốn từ các nhà đầu tư doanh nghiệp bên ngoài. Vốn phục vụ cho mục đích đầu tư chương trình dự án, cụ thể trên phạm vi cả nước 

Đối với địa phương vốn trái phiếu chính phủ do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phát hành để đầu tư dự án ở địa phương. 

• Vốn đầu tư tín dụng phát triển của nhà nước

Vốn này người đầu tư có thể vay và hưởng lãi suất ưu đãi để đầu tư trong ngành lĩnh vực quan trọng, các chương trình dự án thúc đẩy nền kinh tế của nhà nước, hay những vùng kinh tế khó khăn, thì nhà nước khuyến khích đầu tư để bảo đảm kinh tế xã hội.

Các dự án mà cần vay vốn thì phải thuộc danh mục các dự án được phép vay vốn kèm theo đó là Nghị định hiện hành quy định về tín dụng đầu tư và tín dụng xuất khẩu của nhà nước. 

• Vốn hỗ trợ phát triển chính thức ODA

Vốn ODA là bao gồm vốn viện trợ không hoàn loại và vốn vay. 

Đây là khoản vốn được hình thành do sự hợp tác phát triển giữa Chính phủ nước Việt Nam và các nhà tài trợ Chính phủ nước ngoài, các tổ chức quốc tế, hoặc chính ohur liên quốc gia 

Nguồn vay ODA là vốn vay ưu đãi do Chính phủ Việt Nam vay để thực hiện các chương trình, dự án đầu tư của nhà nước. 

• Vốn vay ngân hàng thương mại 

Đây là nguồn vốn các nhà đầu tư đi vay ở các tổ chức tín dụng trong nước, hoặc từ các ngân hàng nước ngoài, tổ chức cá nhân khác để đầu tư vào hoạt động kinh doanh. 

• Vốn tự có 

Là vốn của chủ đầu tư, đó là tiền huy động cổ phần, tiền góp vốn liên doanh với đối tác các nguồn này được trích ra để đầu tư. 

• Các nguồn vốn từ cộng đồng

Là sự huy động từ những chương trình từ thiện, đóng góp huy động từ các tổ chức cá nhân trong và ngoài nước. 

Chia theo các khoản mục đầu tư 

Dựa vào tình hình sản xuất hay phát triển của dự án mà các khoản mục được chia thành nhiều loại:

• Đầu tư xây dựng cơ bản 
• Đầu tư vật chất trang thiết bị cơ sở 
• Sửa chữa, nâng cấp cơ sở vật chất
• Bổ sung thêm các nguồn vốn lưu động bằng vốn tự có 
• Đầu tư vào các khoản mục phát sinh khác. 

Chia theo loại hình kinh tế

• Vốn đầu tư theo khu vực nhà nước
• Vốn đầu tư theo khu vực ngoài nhà nước
• Vốn đầu tư cho khu vực có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài. 

Chia theo ngành kinh tế và các địa bàn thành phố trực thuộc Trung ương. 

Tùy vào loại hình kinh tế từ địa phương hay đến trung ương các khoản vốn đầu tư được chia đều theo ngân sách mà dự án triển khai. 

Phân tổ chủ yếu và nguồn số liệu của vốn đầu tư phát triển toàn xã hội 

Mỗi năm nguồn vốn được nhà nước theo Tháng, quý, năm 

• Kỳ tháng phân tổ theo cấp quản lý (cấp trung ương và cấp địa phương)
• Kỳ quý phân bổ theo loại hình kinh tế
• Kỳ năm phân tổ theo: nguồn vốn đầu tư, các khoản mục đầu tư, ngành kinh tế, loại hình kinh tế, tỉnh/ thành phố trực thuộc trung ương.

Nguồn số liệu mà vốn thực hiện được dựa trên:

• Điều tra vốn đầu tư thực hiện 
• Điều tra doanh nghiệp 
• Điều tra cơ sở sản xuất kinh doanh 
• Dữ liệu hành chính thu thập 
• Chế độ báo cáo thống kê cấp quốc gia 

Vai trò của vốn đầu tư phát triển toàn xã hội đối với nền kinh tế của một quốc gia

Đứng trên góc độ về kinh tế vốn đầu tư phát triển đóng vai trò không hề nhỏ trong việc phát triển kinh tế của một quốc gia, đầu tư giúp phát triển về mặt cơ sở sản xuất, nguồn nhân lực, máy móc kỹ thuật…. Đây là điều kiện tiên quyết đảm bảo cho sự ra đời và duy trì của các cơ sở sản xuất, dịch vụ.

Một nhà máy muốn đưa vào sản xuất, một dự án khoa học công nghệ muốn được ra mắt hay bất cứ kế hoạch nào có mục đích đem lại lợi ích thì cần có nguồn nhân lực cũng như chi phí để vận hành, hình thức đầu tư này cũng được xem như là hoạt động đầu tư tăng trưởng cho xã hội.

Vốn đầu tư sẽ giúp đất nước giảm đi gánh nặng về thiếu hụt kinh phí để phát triển xã hội,  góp phần tái tạo công nghệ hơn nữa tiếp thu được kinh nghiệm, tạo nguồn việc làm cho người lao động để gia tăng sản xuất cho đất nước. Việc có nguồn vốn đầu tư tác động mạnh đến yếu tố cung cầu tổng hòa sự ổn định nền kinh tế của một đất nước giúp phát triển lâu dài, bền vững.

Lời kết

Qua sơ lược về khái niệm cũng như vai trò của vốn đầu tư phát triển trên thì có thể thấy xét trên khía cạnh nhiều lĩnh vực đặc biệt chủ yếu ở đây là nền kinh tế, vốn đầu tư phát triển xã hội có vai trò quan trọng trong đẩy mạnh tiềm lực một đất nước chính vì vậy đầu tư cho tăng trưởng kinh tế cũng là đóng góp cho sự phát triển của quốc gia.