Trái phiếu quốc tế của chính phủ là gì? Đã được phát hành bao nhiêu lần

Phát hành trái phiếu Chính phủ ra thị trường quốc tế là một kênh huy động vốn hữu hiệu với nền kinh tế các nước đang phát triển. Tính đến thời điểm hiện tại, Chính phủ Việt Nam đã 3 lần phát hành thành công trái phiếu quốc tế. Điều này đã thiết lập điểm chuẩn cho trái phiếu Việt Nam trên thị trường quốc tế; mở đường cho các doanh nghiệp lớn tại Việt Nam trực tiếp huy động nguồn vốn bằng ngoại tệ trung và dài hạn bằng ngoại tệ; hiện thực hóa mục tiêu đưa Việt Nam hội nhập vào thị trường tài chính quốc tế. Vậy trái phiếu quốc tế của chính phủ là gì? Đã được phát hành bao nhiêu lần. Mời bạn đọc tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Trái phiếu quốc tế của chính phủ là gì?

Trái phiếu chính phủ quốc tế trong tiếng Anh là: Sovereign Bond.

Trái phiếu quốc tế của chính phủ hay còn được gọi là trái phiếu chính phủ quốc tế, đây là loại trái phiếu được phát hành bằng ngoại tệ. Với đối tượng thực hiện phát hành trái phiếu là chính phủ.

Có thể hiểu một cách đơn giản nhất, trái phiếu quốc tế chính phủ chính là trái phiếu chính phủ và được chính phủ phát hành bằng ngoại tệ. 

Trái phiếu quốc tế chính phủ chính là trái phiếu chính phủ

Trái phiếu chính phủ quốc tế có những đặc điểm gì?

Những đặc điểm nổi bật của trái phiếu chính phủ quốc tế:

• Trái phiếu chính phủ quốc tế được phát hành bởi chính phủ của một quốc gia 
• Trái phiếu chính phủ quốc tế là loại trái phiếu được phát hành bằng ngoại tệ
• Nếu chính phủ một quốc gia có nền kinh tế không ổn định thì mệnh giá trái phiếu chính phủ của họ sẽ có xu hướng đặt bằng tiền tệ của một quốc gia khác có nền kinh tế ổn định. 
• Rủi ro vỡ nợ của trái phiếu quốc tế chính phủ được thị trường nợ quốc tế đánh giá và biểu thị thông qua lợi suất của trái phiếu. Thông thường, đối với các trái phiếu có rủi ro lớn hơn thì các trái chủ sẽ yêu cầu lợi suất cao hơn.

Các lần phát hành trái phiếu quốc tế của chính phủ Việt Nam

Cho đến hiện nay, Việt Nam đã 3 lần phát hành trái phiếu chính phủ quốc tế. Cụ thể:

Lần phát hành thứ nhất: Năm 2005

Năm 2005, là năm đầu tiên phát hành trái phiếu chính phủ ra thị trường quốc tế của Chính phủ Việt Nam. Dù là lần phát hành đầu tiên, tuy nhiên đã tạo được tiếng vang trên thị trường quốc tế và thu hút được sự quan tâm lớn của các nhà đầu tư Châu Âu, Châu Á và Châu Mỹ.

Theo đó, vào ngày 27/10/2005 được sự ủy quyền của Chính phủ, trái phiếu quốc tế của Chính phủ Việt Nam đã được Bộ Tài chính đã chính thức phát hành tại thị trường chứng khoán New York. Việt Nam phát hành trái phiếu quốc tế trên thị trường trái phiếu toàn cầu theo phương thức 144A/điều khoản S, có nghĩa là không phải đăng ký tại Ủy ban Chứng khoán Mỹ (SEC) khi phát hành, thông qua một đại lý và được nhà quản lý chính bảo lãnh hoàn toàn cho đợt phát hành, số trái phiếu này được bán trực tiếp cho một số nhà đầu tư chọn lọc.

Các thông số của trái phiếu quốc tế 2005 của chính phủ Việt Nam:

Trong số trái phiếu quốc tế của Chính phủ Việt Nam phát hành, số lượng trái phiếu được các nhà đầu tư nắm giữ tính theo khu vực (châu Á 38%, châu Âu 32% và Mỹ 30%).

Lần phát hành thứ 2: Năm 2010

Thời điểm đầu năm 2007, kinh tế thế giới đang phát triển với tốc độ cao, tiềm năng về vốn lớn, trong khi nền kinh tế Việt Nam cũng đang tăng trưởng nhanh, nhu cầu về vốn thúc đẩy phát triển kinh tế lớn. Do đó, ngày 1/6/2007, Chính phủ đã thông qua Nghị quyết số 07/2007/NQ-CP về việc phát hành trái phiếu quốc tế ra thị trường vốn quốc tế để nhằm mục đích đáp ứng nhu cầu về vốn cho phát triển kinh tế, với các nội dung như sau:

• Hình thức phát hành: theo phương thức phát hành trái phiếu toàn cầu và theo quy tắc 144A/Điều khoản S (tương tự đợt phát hành 2005); 
• Mức phát hành: 1 tỷ USD; 
• Thời hạn trái phiếu: từ 15 – 20 năm; 
• Loại ngoại tệ phát hành: USD; 
• Mục đích phát hành: Cho Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, Tổng công ty Hàng hải Việt Nam, Tổng công ty Sông Đà và Tổng công ty Lắp máy Việt Nam vay lại để thực hiện đầu tư các dự án Nhà máy lọc dầu Dung Quất, Dự án mua tàu vận tải, Dự án thủy điện Xê Ca Mản 3 và Nhà máy Thủy điện Hủa Na.

Tuy nhiên, đến cuối năm 2007, việc phát hành trái phiếu gặp phải rất nhiều khó khăn, do thị trường quốc tế không thuận lợi, nên nước ta đã phải tạm ngừng các đợt phát hành trái phiếu quốc tế.

Sau một thời gian chuẩn bị, ngày 25/1/2010 đợt phát hành trái phiếu quốc tế của Chính phủ Việt Nam lần thứ hai đã chính thức được Bộ tài chính thực hiện tại thị trường chứng khoán New York. 

Tại lần phát hành thứ 2 này, Việt Nam cũng phát hành trái phiếu quốc tế theo phương thức 144A/điều khoản S tương tự như lần phát hành trước đó. Các ngân hàng đồng bảo lãnh phát hành chính theo hợp đồng mua bán trái phiếu đã ký ngày 22/1/2010 giữa Bộ Tài chính với các ngân hàng đồng bảo lãnh là: Barclays Bank PLC (Anh), Citigroup Global Markets Inc (Mỹ) và Deutsche Bank Securities Inc (Mỹ). Bên cạnh đó, ngân hàng được chọn làm đại lý thanh toán trái phiếu cho Bộ Tài chính theo hợp đồng đại lý thanh toán đã ký ngày 14/1/2010 giữa Bộ Tài chính và Ngân hàng Citibank là Ngân hàng Citibank. 

Các thông số của trái phiếu quốc tế 2010 của chính phủ Việt Nam:

Cơ cấu các nhà đầu tư tính theo khu vực: số trái phiếu quốc tế của Chính phủ Việt Nam được mua bởi các nhà đầu tư đến từ Mỹ chiếm đến 56%, tăng mạnh so với lần phát hành đầu tiên, bên cạnh đó các nhà đầu tư châu Á chiếm 28%và từ các nhà đầu tư châu Âu là 16%. 

Tính theo lĩnh vực: các quỹ đầu tư và công ty quản lý tài sản là 73%, các quỹ bảo hiểm và hưu trí là 10%, còn 10% là các ngân hàng và 7% là các nhà đầu tư khác. 

Lần phát hành thứ ba: Năm 2014

Năm 2014 là năm có khá nhiều điều kiện thuận lợi để Việt Nam huy động trái phiếu quốc tế. Cụ thể, theo nhận định của các tổ chức xếp hạng tín dụng như Moody’s, Standard&Poor và Fitch’s, nền kinh tế của Việt Nam trong thời gian gần đây đã có những cải thiện tích cực. Đặc biệt, độ hấp dẫn của trái phiếu đối với giới đầu tư trên thị trường quốc tế tăng lên nhờ việc Fitch’s nâng hệ số tín nhiệm quốc gia của Việt Nam lên một bậc từ B+ lên BB- và Moody’s nâng từ B2 lên B1.

Bên cạnh đó, trong giai đoạn này do các ngân hàng trung ương các nước áp dụng chính sách nới lỏng tiền tệ để kích thích phục hồi và tăng trưởng kinh tế nên lãi suất vay nợ trên thế giới có xu hướng giảm. Do đó, khi thời hạn thanh toán của 2 khoản vay trước đó đang tới gần thì đây chính là thời điểm thuận lợi để phát hành trái phiếu quốc tế của Chính phủ nhằm đảo nợ và tái cấu trúc tỷ lệ nợ công hiện tại.

Các thông số của trái phiếu quốc tế 2014 của chính phủ Việt Nam:

Đợt chào bán trái phiếu lần này diễn ra vào lúc 1 giờ chiều ngày 6/11/2014 (giờ San Francisco Mỹ) (tức ngày 7/11/2014 giờ Việt Nam), tổng khối lượng phát hành là 1 tỷ USD theo phương thức 144A/điều khoản S và trong đợt chào bán này tổng giá trị đăng ký mua trái phiếu của Chính phủ lên đến hơn 10,6 tỷ USD, gấp hơn 10 lần so với lượng chào bán ra.

Trong lần phát hành trái phiếu quốc tế của chính phủ Việt Nam này, cơ cấu các nhà đầu tư như sau:

• Trong 437 nhà đầu tư quốc tế tham gia đăng ký mua trái phiếu, số lượng nhà đầu tư châu Á chiếm 17%, nhà đầu tư từ châu Âu là 28% và 55% nhà đầu tư đến từ châu Mỹ. 
• Nếu phân theo đối tượng các nhà đầu tư, trong đó nhà đầu tư là các công ty quản lý quỹ đầu tư là 84%, nhà đầu tư là các ngân hàng là 12% và 4% còn lại là nhà đầu tư là các công ty bảo hiểm và quỹ hưu trí.

Đạt 726.626.000 USD tổng mệnh giá đăng ký hoán đổi lại trái phiếu đã phát hành được chấp nhận mua lại, trong đó trái phiếu phát hành năm 2005 được mua lại là 436.452.000 USD và trái phiếu phát hành năm 2010 là 290.171.000 USD. 

Trong giai đoạn này, việc hoán đổi lại trái phiếu đã góp phần tích cực trong việc cơ cấu lại nợ công theo hướng kéo dài thời hạn vay nợ và giảm đáng kể áp lực về nghĩa vụ trả nợ.

Chính phủ Việt Nam đã 3 lần phát hành trái phiếu quốc tế

Nhìn chung, hoạt động phát hành trái phiếu quốc tế của Chính phủ Việt Nam đã đạt được những thành công nhất định. Hầu hết giới truyền thông, chuyên gia kinh tế – tài chính và các nhà đầu tư nước ngoài đều cho rằng, trong lần phát hành đầu tiên là đợt phát hành trái phiếu quốc tế thu hút được sự quan tâm lớn và thành công trên thị trường vốn quốc tế.

Các đợt phát hành trái phiếu quốc tế tiếp theo đã mở ra một kênh để chính phủ và các công ty Việt Nam huy động vốn trên thị trường quốc tế.

Tuy nhiên, bên cạnh những thành công còn tồn tại nhiều bất cập. Do đó, có thể sẽ gây ra những tác động ngược, tiêu cực và ảnh hưởng tới an ninh tài chính quốc gia nếu không quản lý và sử dụng hiệu quả. Vì vậy, quản lý phân bổ và tính hiệu quả sử dụng của các khoản vay này là vấn đề hết sức quan trọng.

Kết luận

Trên đây là những thông tin về trái phiếu quốc tế của Chính phủ là gì cũng như các đợt phát hành trái phiếu quốc tế của Chính phủ Việt Nam. Hy vọng qua bài viết này bạn đọc quan tâm đã nắm rõ được những kiến thức hữu ích về loại trái phiếu này.