Mục tiêu của nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam là niêm yết trên sàn chứng khoán với mong muốn huy động vốn và tạo sự minh bạch đối với cổ đông, tạo thanh khoản cho cổ phiếu và qua đó gia tăng giá trị của doanh nghiệp khi niêm yết lên sàn. Tuy nhiên, khi doanh nghiệp không còn đáp ứng đủ các tiêu chuẩn niêm yết thì vấn đề hủy niêm yết chứng khoán tất yếu sẽ được đặt ra. Vậy hủy niêm yết chứng khoán là gì? Tại Việt Nam, pháp luật quy định về niêm yết chứng khoán như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu rõ hơn qua bài viết dưới đây nhé.
Hủy niêm yết chứng khoán là gì?

Hủy niêm yết chứng khoán là gì
Là việc loại bỏ một chứng khoán được niêm yết ra khỏi một sàn giao dịch chứng khoán.
Có thể hiểu, hủy niêm yết chứng khoán là chấm dứt giao dịch chứng khoán niêm yết tại một Sở giao dịch chứng khoán.
Cách hủy niêm yết chứng khoán
Có 2 cách chủ yếu để hủy niêm yết chứng khoán:
Hủy niêm yết chứng khoán bắt buộc
Là những chứng khoán do không đáp ứng đầy đủ các quy định, quy tắc cho việc niêm yết chứng khoán tại các sở/sàn giao dịch chứng khoán nên bắt buộc bị hủy bỏ. Do đó, khi các công ty sẽ bị hủy niêm yết bắt buộc nếu không đáp ứng được các tiêu chuẩn tối thiểu do một sàn giao dịch đặt ra.
Ví dụ: Công ty B sẽ bị hủy niêm yết chứng khoán bắt buộc khi ngừng hoặc bị ngừng các hoạt động sản xuất, kinh doanh từ 1 năm trở lên.
Hủy niêm yết chứng khoán tự nguyện
Là khi tổ chức niêm yết đưa ra đề nghị hủy bỏ niêm yết trên sàn chứng khoán.
Ví dụ: Công ty B muốn rút khỏi thị trường chứng khoán nên đưa ra yêu cầu hủy niêm yết chứng khoán. Yêu cầu hủy niêm yết này sẽ được chấp nhận nếu có trên 50% số phiếu biểu quyết từ các cổ đông.
Các quy định của pháp luật về hủy niêm yết chứng khoán

Các quy định của pháp luật về hủy niêm yết chứng khoán
Căn cứ theo Nghị định số 58/2012/NĐ-CP được bổ sung và sửa đổi tại Nghị định 60/2015/NĐ-CP đã đưa ra những quy định cụ thể về điều kiện hủy bỏ, các trường hợp bị hủy bỏ như sau:
Các trường hợp bị hủy bỏ niêm yết
Tại Khoản 1 Điều 60 Nghị định số 58/2012/NĐ-CP quy định chứng khoán bị hủy bỏ niêm yết khi xảy ra một trong các trường hợp sau đây:
“a) Tổ chức niêm yết chứng khoán tại Sở giao dịch chứng khoán không đáp ứng được các điều kiện niêm yết quy định của Nghị định này tại Điểm a, d Khoản 1 Điều 53 hoặc Điểm a, c Khoản 1 Điều 54 đối với cổ phiếu; Điểm a, c Khoản 2 Điều 53 hoặc Điểm a Khoản 2 Điều 54 đối với trái phiếu doanh nghiệp; Điểm a, c Khoản 3 Điều 53 đối với chứng chỉ quỹ trong thời hạn 01 năm;
- b) Tổ chức niêm yết ngừng hoặc bị ngừng các hoạt động sản xuất, kinh doanh chính từ 01 năm trở lên;
- c) Tổ chức niêm yết bị thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hoặc Giấy phép hoạt động trong lĩnh vực chuyên ngành;
- d) Cổ phiếu không có giao dịch tại Sở giao dịch chứng khoán trong thời hạn 12 tháng;
đ) Kết quả sản xuất, kinh doanh bị thua lỗ trong 03 năm liên tục hoặc tổng số lỗ luỹ kế vượt quá số vốn điều lệ thực góp trong báo cáo tài chính kiểm toán năm gần nhất trước thời điểm xem xét;
- e) Tổ chức niêm yết chấm dứt sự tồn tại hoặc không đáp ứng điều kiện niêm yết do sáp nhập, hợp nhất, chia, tách, giải thể hoặc phá sản hoặc do tổ chức phát hành thực hiện chào bán, phát hành từ 50% trở lên số lượng cổ phiếu đang lưu hành để hoán đổi lấy cổ phiếu, phần vốn góp tại doanh nghiệp khác; quỹ đầu tư chứng khoán chấm dứt hoạt động; tổ chức niêm yết không đáp ứng điều kiện là công ty đại chúng;
- g) Trái phiếu đến thời gian đáo hạn hoặc trái phiếu niêm yết được tổ chức phát hành mua lại toàn bộ trước thời gian đáo hạn;
- h) Tổ chức kiểm toán không chấp nhận thực hiện kiểm toán hoặc có ý kiến không chấp nhận hoặc từ chối cho ý kiến đối với báo cáo tài chính năm gần nhất của tổ chức niêm yết;
- i) Tổ chức được chấp thuận niêm yết không tiến hành các thủ tục niêm yết tại Sở giao dịch chứng khoán trong thời hạn 03 tháng kể từ ngày được chấp thuận niêm yết;
- k) Tổ chức niêm yết vi phạm chậm nộp báo cáo tài chính năm trong 03 năm liên tiếp;
- l) Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Sở giao dịch chứng khoán phát hiện tổ chức niêm yết giả mạo hồ sơ niêm yết hoặc hồ sơ niêm yết chứa đựng những thông tin sai lệch nghiêm trọng ảnh hưởng đến quyết định của nhà đầu tư;
- m) Tổ chức niêm yết vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ công bố thông tin và các trường hợp mà Sở giao dịch chứng khoán hoặc Ủy ban Chứng khoán Nhà nước xét thấy cần thiết phải hủy niêm yết nhằm bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư.”
Tại Khoản 2 Điều 60 cũng nêu rõ: “2. Chứng khoán bị hủy bỏ niêm yết khi tổ chức niêm yết đề nghị hủy bỏ niêm yết.”
Điều kiện hủy bỏ niêm yết chứng khoán
Căn cứ theo Điểm a Khoản 2 Điều 60 Nghị định số 58/2012/NĐ-CP quy định, Chứng khoán bị hủy bỏ niêm yết khi tổ chức niêm yết đề nghị hủy bỏ niêm yết và đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau:
“a) Điều kiện được hủy bỏ niêm yết:
– Quyết định hủy bỏ niêm yết được Đại hội đồng cổ đông biểu quyết thông qua theo quy định pháp luật doanh nghiệp, trong đó phải được ít nhất 51% số phiếu biểu quyết của các cổ đông không phải là cổ đông lớn thông qua;
– Việc hủy bỏ niêm yết chỉ được thực hiện sau tối thiểu 02 năm, kể từ ngày thực hiện niêm yết trên sở Giao dịch chứng khoán;”
Hồ sơ hủy bỏ niêm yết
Tại Điểm b Khoản 2 Điều 60 Nghị định số 58/2012/NĐ-CP quy định:
“b) Hồ sơ đề nghị hủy bỏ niêm yết bao gồm:
– Giấy đề nghị hủy bỏ niêm yết;
– Quyết định thông qua việc hủy bỏ niêm yết cổ phiếu của Đại hội đồng cổ đông, hủy bỏ niêm yết trái phiếu của Hội đồng quản trị hoặc trái phiếu chuyển đổi của Đại hội đồng cổ đông (đối với công ty cổ phần); hủy bỏ niêm yết trái phiếu của Hội đồng thành viên (đối với công ty trách nhiệm hữu hạn từ hai thành viên trở lên) hoặc chủ sở hữu công ty (đối với công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên); hủy bỏ niêm yết chứng chỉ quỹ đầu tư chứng khoán của Đại hội nhà đầu tư hoặc hủy bỏ niêm yết cổ phiếu của Đại hội đồng cổ đông công ty đầu tư chứng khoán đại chúng.”
Bên cạnh đó, sẽ có quy định cụ thể về hồ sơ hủy bỏ niêm yết chứng khoán tại các sở giao dịch chứng khoán khác nhau. Đối với các tổ chức yêu cầu hủy bỏ niêm yết chứng khoán trên sở giao dịch nào thì cung cấp đầy đủ hồ sơ theo quy định của sở giao dịch đó.
Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX): Tổ chức yêu cầu cần cung cấp hồ sơ, khi yêu cầu hủy niêm bỏ niêm yết chứng khoán tự nguyện, gồm:
- Giấy đề nghị hủy bỏ niêm yết theo mẫu.
- Quyết định của Đại hội đồng cổ đông thông qua việc hủy bỏ niêm yết cổ phiếu; trong trường hợp công ty cổ phần cần có quyết định của Hội đồng quản trị, công ty trách nhiệm hữu hạn cần có quyết định của Hội đồng thành viên hoặc trường hợp công ty trách nhiệm hữu hạn 1 thành viên cần có quyết định của chủ sở hữu vốn hoặc văn bản chấp thuận của cấp có thẩm quyền đối với trường hợp doanh nghiệp Nhà nước thông qua về việc hủy bỏ niêm yết trái phiếu.
- Phương án giải quyết quyền lợi cho cổ đông/trái chủ/người đầu tư.
- Báo cáo đã hoàn tất phương án giải quyết quyền lợi cho cổ đông.
Sở giao dịch chứng khoán TPHCM (HOSE): Tổ chức yêu cầu hủy niêm yết cần chuẩn bị hồ sơ khi đăng ký hủy niêm yết tự nguyện, gồm:
- Giấy đề nghị huỷ niêm yết theo mẫu.
- Quyết định thông qua việc hủy bỏ niêm yết cổ phiếu của Đại hội đồng cổ đông; quyết định của Hội đồng.
- Thông qua về việc hủy bỏ niêm yết trái phiếu; quyết định của Đại hội đồng nhà đầu tư thông qua việc huỷ niêm yết của chứng chỉ quỹ. Quyết định của Quản trị (công ty cổ phần) hoặc Hội đồng thành viên (công ty TNHH) hoặc chủ sở hữu vốn (công ty TNHH 1 thành viên) hoặc văn bản chấp thuận của cấp có thẩm quyền (doanh nghiệp Nhà nước).
- Phương án giải quyết quyền lợi sau khi hủy niêm yết cho cổ đông/trái chủ/nhà đầu tư.
- Báo cáo đã hoàn tất phương án giải quyết quyền lợi sau khi hủy niêm yết cho các cổ đông/ trái chủ/nhà đầu tư.
Đăng ký niêm yết sau hủy bỏ
Đối với việc đăng ký niêm yết sau hủy bỏ, được quy định tại Khoản 3 Điều 60 Nghị định số 58/2012/NĐ-CP như sau:
“3. Tổ chức có chứng khoán bị hủy bỏ niêm yết chỉ được đăng ký niêm yết lại sau 12 tháng kể từ khi hủy bỏ niêm yết nếu đáp ứng các điều kiện quy định tại Điều 53 hoặc Điều 54 Nghị định này. Hồ sơ, thủ tục niêm yết thực hiện theo quy định tại Điều 57, Điều 58 Nghị định này.”
Cổ phiếu bị hủy niêm yết có ảnh hưởng gì không?

Cổ phiếu bị hủy niêm yết có ảnh hưởng gì không
Cổ phiếu sẽ không được niêm yết trên sàn chứng khoán khi bị hủy niêm yết. Lúc này quyền giao dịch chứng khoán sẽ không được thông qua các công ty và sàn giao dịch chứng khoán.
Theo chia sẻ của Luật sư Trịnh Anh Dũng – Văn phòng Luật sư Trịnh – Đoàn Luật sư TP Hà Nội trên báo Giao thông về việc cổ phiếu bị hủy niêm yết, trong trường hợp cổ phiếu bị hủy niêm yết bắt buộc, bởi cổ phiếu bị huỷ niêm yết nhưng không phải huỷ giá trị cổ phiếu nên nhà đầu tư vẫn được đảm bảo về nguồn sở hữu đối với cổ phiếu.
Doanh nghiệp phát hành cổ phiếu, cần có trách nhiệm đảm bảo cho nhà đầu tư sở hữu hợp pháp cổ phiếu.
Luật sư Dũng cũng chia sẻ, việc mua bán cổ phiếu giữa các nhà đầu tư sẽ thuận tiện hơn, khả năng thanh khoản cao nếu giao dịch trên sàn chứng khoán. Tuy nhiên, việc mua bán sẽ bị giảm đi rất nhiều và ảnh hưởng đến giá trị tài sản của cổ phiếu đó khi cổ phiếu bị hủy niêm yết bắt buộc.
Kết luận
Trên đây là những thông tin về hủy niêm yết chứng khoán và các quy định của pháp luật về hủy niêm yết chứng khoán. Hy vọng qua bài viết, bạn đọc quan tâm đã trang bị được cho mình những thông tin hữu ích về niêm yết chứng khoán cũng như hiểu rõ những quy định của pháp luật đối với vấn đề này.