EPS chứng khoán là gì?
Chỉ số EPS chứng khoán
EPS (là cụm từ viết tắt của Earning Per Share) là chỉ số tài chính quan trọng trong chứng khoán biểu hiện lợi nhuận sau thuế của một cổ phiếu.
Ý nghĩa của chỉ số EPS:
- Thể hiện mức lợi nhuận của một cổ phiếu.
- Phản ánh kết quả kinh doanh của doanh nghiệp, giúp nhà đầu tư dễ dàng so sánh các loại cổ phiếu khi đặt chúng cạnh nhau.
- Là chỉ số quan trọng để tính các chỉ số tài chính khác như P/E, ROE (trong trường hợp công ty cổ phần không có cổ phiếu ưu đãi).
Phân loại chỉ số EPS trong chứng khoán
Hiện nay, có 2 loại chỉ số EPS là: EPS cơ bản (basic EPS) và EPS pha loãng (diluted EPS).
EPS cơ bản (có tên gọi khác là Basic EPS): Là lợi nhuận cơ bản trên một cổ phiếu của công ty. Loại này phổ biến hơn so với EPS pha loãng.
Công thức tính cụ thể chỉ số EPS cơ bản:
| EPS cơ bản = (Thu nhập ròng – Cổ tức cổ phiếu ưu đãi)/Số lượng cổ phiếu bình quân đang lưu hành |
EPS pha loãng (có tên gọi khác là Diluted EPS): Được sử dụng khi các doanh nghiệp phát hành thêm trái phiếu chuyển đổi, cổ phiếu ưu đãi và phát hành thêm cổ phiếu. Trong tương lai các cổ phiếu này sẽ được chuyển thổi thành cổ phiếu thường.
Và EPS của doanh nghiệp cũng sẽ tăng thay đổi vào lúc đó. Thu nhập của mỗi cổ phiếu sẽ bị giảm vì sự gia tăng số lượng tham gia của các cổ phiếu thường không có thêm nguồn tiền chảy vào.
Công thức được tính chỉ số EPS pha loãng như sau:
| EPS pha loãng = (Lợi nhuận ròng – Cổ tức cổ phiếu ưu đãi)/(Số lượng cổ phiếu đang lưu hành + Lượng cổ phiếu sẽ được chuyển đổi) |
Công thức tính chỉ số EPS chứng khoán
Công thức tính chỉ số EPS chứng khoán:
| EPS = Lợi nhuận sau thuế/Tổng số lượng cổ phiếu lưu hành |
Ví dụ: Cổ phiếu HPG của Công ty CP Tập đoàn Thép Hòa Phát (HPG) trong vòng 4 quý gần nhất có tổng lãi 8,015 tỷ đồng; số cổ phiếu đang lưu hành là 2,124 tỷ. Trong kỳ, HPG không trả cổ tức ưu đãi.
Có thể tính chỉ số EPS của HPG như sau:
EPS (HPG) = 8.015 tỷ đồng/2.124 tỷ cổ phiếu = 3.773 tỷ đồng
Mối quan hệ giữa EPS và P/E trong chứng khoán
Mối quan hệ giữa EPS và P/E trong chứng khoán
EPS là chỉ số đánh giá quan trọng trong hoạt động định giá cổ phiếu và là thành phần quan trọng cấu tạo nên hệ số P/E (hệ số giá trên thu nhập). E trong hệ số P/E được hiểu là EPS.
Công thức tính chỉ số P/E:
| P/E = P/EPS |
Trong đó:
- P (Market Price): Giá thị trường trên một cổ phần
- EPS: Lợi nhuận sau thuế của 1 cổ phiếu
Do giá cổ phiếu luôn lớn hơn 0 (P>0), trong khi EPS của doanh nghiệp có thể > 0 (khi doanh nghiệp có lợi nhuận) hoặc < 0 (khi doanh nghiệp bị lỗ).
- Khi EPS > 0, nhà đầu tư có thể tính và định giá cổ phiếu theo P/E
- Khi P = P/E x EPS
- Khi EPS < 0 thì không áp dụng được để tính P/E, mà cần phải dùng chỉ số P/B để thay thế.
Chỉ số EPS chứng khoán có những hạn chế gì?
- Trong nhiều trường hợp, khi EPS âm, hệ số P/E không còn mang một ý nghĩa kinh tế vì mẫu số âm. Lúc này, NĐT cần phải sử dụng một công cụ định giá mức độ lợi nhuận khác.
- Chỉ số EPS cũng bị bóp méo khi có những biến động của doanh nghiệp về lợi nhuận, bán tài sản, doanh nghiệp hoạt động trong các ngành có khả năng đột biến cao,…
- EPS giảm khi doanh nghiệp phát hành liên tục cổ phiếu, trái phiếu chuyển đổi, cổ phiếu ESOP, dẫn đến sự thua lỗ của các nhà đầu tư và gặp nhiều rủi ro.
- Nhà đầu tư có thể thua lỗ nếu doanh liệu cung cấp số liệu gian lận, dẫn đến lợi nhuận ảo bằng cách gia tăng hàng tồn kho và các khoản phải thu.
Kết luận
Chỉ số P/E khá hữu ích cho nhà đầu tư khi định giá cổ phiếu. Đây là chỉ số tài chính quan trọng. Hy vọng với những thông tin liên quan đến chỉ số EPS được chia sẻ trên đây sẽ giúp bạn đọc có thêm hiểu biết về thị trường chứng khoán Việt Nam. Từ đó, có thể đưa ra những quyết định đầu tư một cách hiệu quả nhất.
