Theo thông tin mới nhất từ ngày 15/2/2021 Thông tư 120/2020/TT-BTC của Bộ tài chính đã ban hành, nhà đầu tư có thể giao dịch chứng khoán trong ngày (giao dịch T+0). Thế nhưng, cùng với đó cũng dấy lên những lo ngại về mối quan hệ giữa T0 và bán khống chứng khoán trên thị trường Việt Nam.
Giao dịch chứng khoán T+0 là gì?
Giao dịch chứng khoán T+0 là gì?
Giao dịch T0 (trong tiếng anh gọi là Day Trading) là hình thức giao dịch chứng khoán ngay trong ngày giao dịch. Có nghĩa là nhà đầu tư có thể mua và bán cùng một loại chứng khoán nhiều lần trong cùng ngày với mục đích đầu cơ tìm kiếm lợi nhuận hoặc để hạn chế rủi ro do giá chứng khoán biến động theo chiều hướng đi xuống so với thời điểm mua vào.
Tất cả vị thế nắm giữ chứng khoán của nhà đầu tư sẽ được đối trừ (offset) với nhau, không phát sinh nghĩa vụ thanh toán chứng khoán khi thực hiện giao dịch trong ngày, vào cuối ngày. Trong trường hợp bị lỗ hoặc được nhận tiền trong trường hợp lãi, nhà đầu tư chỉ cần thực hiện nghĩa vụ thanh toán bằng tiền.
Quy định của luật pháp Việt Nam về mua bán chứng khoán T0
Thông tư 120/2020/TT-BTC hướng dẫn về giao dịch trên thị trường chứng khoán sẽ có hiệu lực thi hành kể từ ngày 15/2/2021.
Thông tư 120/2020 cho phép nhà đầu tư giao dịch chứng khoán trong ngày (giao dịch T+0). Khoản 1 Điều 10 Thông tư 120 quy định rõ: “Nhà đầu tư được thực hiện các giao dịch trong ngày sau khi đã ký hợp đồng giao dịch trong ngày với công ty chứng khoán được cung cấp dịch vụ cho vay chứng khoán. Hợp đồng giao dịch trong ngày phải có điều khoản cho phép công ty chứng khoán thực hiện các giao dịch vay, giao dịch mua bắt buộc để hỗ trợ thanh toán trong trường hợp phát sinh thiếu hụt chứng khoán để chuyển giao theo quy định pháp luật bù trừ, thanh toán giao dịch chứng khoán. Hợp đồng giao dịch trong ngày phải nêu rõ các rủi ro phát sinh, thiệt hại và chi phí phát sinh mà nhà đầu tư phải thanh toán”.
Tuy nhiên phải đảm bảo tuân thủ các nguyên tắc theo quy định tại Khoản 2 Điều 10 Thông tư 120 như sau:
“a) Tại mỗi công ty chứng khoán nơi nhà đầu tư mở tài khoản giao dịch chứng khoán, nhà đầu tư chỉ được mở 01 tài khoản giao dịch trong ngày. Tài khoản giao dịch trong ngày là tài khoản riêng biệt hoặc được quản lý riêng biệt hoặc được hạch toán dưới hình thức tiểu khoản của tài khoản giao dịch chứng khoán hiện có của nhà đầu tư. Công ty chứng khoán phải hạch toán tách biệt tài khoản giao dịch trong ngày với tài khoản giao dịch chứng khoán thông thường và tài khoản giao dịch ký quỹ (nếu có) của từng nhà đầu tư;
- b) Nhà đầu tư thực hiện các giao dịch trong ngày phải tuân thủ quy định tại khoản 4 Điều 7 Thông tư này, không được thực hiện các giao dịch trong ngày đối với giao dịch chứng khoán lô lẻ và giao dịch thỏa thuận;
- c) Công ty chứng khoán có quyền lựa chọn mã chứng khoán có trong danh sách chứng khoán niêm yết, đăng ký giao dịch được phép giao dịch ký quỹ tại công ty chứng khoán để thực hiện giao dịch trong ngày cho nhà đầu tư. Danh sách các chứng khoán được giao dịch trong ngày phải được công ty chứng khoán công khai trên trang thông tin điện tử của công ty chứng khoán;
- d) Nhà đầu tư có trách nhiệm đặt các lệnh giao dịch, bảo đảm tổng số chứng khoán trên các lệnh bán phải bằng với tổng số chứng khoán cùng mã trên các lệnh mua trong cùng ngày giao dịch và ngược lại. Trường hợp tổng số chứng khoán của các lệnh bán đã thực hiện nhiều hơn tổng số chứng khoán của các lệnh mua đã thực hiện hoặc ngược lại thì công ty chứng khoán có trách nhiệm thanh toán thay cho nhà đầu tư số tiền hoặc chứng khoán thiếu hụt tại ngày thanh toán;
đ) Công ty chứng khoán phải từ chối thực hiện lệnh giao dịch trong ngày của nhà đầu tư khi không thể bảo đảm có đủ tiền để thanh toán và chứng khoán để chuyển giao tại ngày thanh toán;
- e) Nhà đầu tư có trách nhiệm bồi thường thiệt hại, thanh toán cho công ty chứng khoán mọi chi phí phát sinh liên quan tới hoạt động mua bắt buộc, vay chứng khoán, vay tiền để hỗ trợ thanh toán trong trường hợp không có đủ tiền để thanh toán, không có đủ chứng khoán để chuyển giao tại ngày thanh toán theo quy định tại hợp đồng giao dịch trong ngày đã ký với công ty chứng khoán và pháp luật liên quan;
- g) Công ty chứng khoán có quyền yêu cầu nhà đầu tư ký quỹ tiền hoặc chứng khoán trước khi cho phép nhà đầu tư thực hiện giao dịch trong ngày;
- h) Trong một ngày giao dịch, tổng giá trị giao dịch trong ngày (xác định trên tổng giá trị mua và giá trị bán đã thực hiện) tại mỗi công ty chứng khoán không được vượt quá một tỷ lệ theo quy định so với vốn chủ sở hữu của công ty. Khối lượng chứng khoán được giao dịch trong ngày tại mỗi công ty chứng khoán không được vượt quá một tỷ lệ theo quy định so với khối lượng chứng khoán đang lưu hành. Các tỷ lệ này thực hiện theo quy chế của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước“.
Ngoài ra, Khoản 3 Điều 10 Thông tư 120 cũng quy định: “3. Hoạt động giao dịch trong ngày không được thực hiện trong khoảng thời gian năm (05) ngày làm việc, trước ngày đăng ký cuối cùng để thực hiện quyền cho cổ đông gắn với mã chứng khoán được giao dịch trong ngày.”
Trong trường hợp cần thiết để ổn định thị trường Ủy ban Chứng khoán Nhà nước có quyền yêu cầu tạm ngừng các hoạt động giao dịch trong ngày. Ủy ban Chứng khoán Nhà nước sẽ tùy vào tình hình thị trường rồi triển khai hoạt động giao dịch trong ngày, đồng thời ban hành quy chế hướng dẫn thực hiện.
Những ai nên giao dịch chứng khoán T0?
Những ai nên giao dịch chứng khoán T+0
Để giao dịch chứng khoán T0 là một kỹ thuật khó khăn và không phải ai cũng áp dụng được, chỉ nhà đầu tư chuyên nghiệp, có kinh nghiệm, chiến lược và có sự tính toán kỹ càng trước mới có thể thực hiện.
Nếu đầu tư muốn giao dịch chứng khoán T0 thì chỉ nên áp dụng trong những trường hợp:
- Đầu tư chứng khoán “lướt sóng”: Các nhà đầu tư lướt sóng thường rất giàu kinh nghiệm và có khả năng nhìn nhận nhạy bén về thị trường một, họ có thể mua chứng khoán phù hợp với sự thay đổi giá mạnh của thị trường và thu được lợi nhuận.
- Khi nghe được một thông tin nào đó về thị trường chứng khoán có độ chính xác cao, tác động đến sự tăng/giảm giá mạnh của cổ phiếu.
- Hoặc nhà đầu tư cá nhân đang rất cần vốn, buộc phải bán cổ phiếu để thu lại tiền.
Mối quan hệ giữa chứng khoán T0 và bán khống
Mối quan hệ giữa chứng khoán T+0 và chứng khoán
So với quy định về việc giao dịch chứng khoán ở ngày T+2, thì việc mua bán chứng khoán T0 sẽ có những điểm lợi thế hơn:
- Giúp nhà đầu tư mua/bán chứng khoán nhanh chóng với mức giá mong muốn, tiết kiệm thời gian chờ, bởi giá chứng khoán đều có sự biến động tăng hoặc giảm sau mỗi phiên giao dịch.
- Tạo thêm không gian diễn xuất cho các nhà đầu tư lướt sóng và thu lợi nhuận cao hơn.
- Tăng tính thanh khoản cho thị trường chứng khoán.
- Thu hút sự tham gia của nhiều nhà đầu tư, từ đó vòng quay giao dịch cũng mang đến sức hấp dẫn và sự phát triển cho thị trường.
Giao dịch T+0 đang giúp thị trường chứng khoán khởi sắc và có tương lai phát triển tốt đẹp hơn.
Tuy nhiên, T+0 được xem như là mở đường cho hình thức bán khống chứng khoán (bán khống chứng khoán là hình thức bán cổ phiếu, trái phiếu mà nhà đầu tư vẫn chưa sở hữu). Khi có quyết định về T +0 được chấp nhận thì việc bán không được diễn ra dễ dàng hơn. Điều này có lợi cho nhà đầu tư nếu như khi mua cổ phiếu nhưng muốn bán ngay sau đó hoặc mua lướt chứng khoán thì việc bán khống sẽ trở thành công cụ giúp nhà đầu tư thực hiện. Khi thực hiện bán khống này, họ dự đoán giá chứng khoán sẽ giảm trong tương lai và lúc đó phải mua lại để hoàn trả đủ số lượng đã vay mượn.
Đối với hình thức này, Công ty chứng khoán vẫn có lợi hơn nhà đầu tư khi họ được hưởng các loại phí dịch vụ, lãi margin. Trên thực tế, nhà đầu tư khó thu được lợi nhuận từ sự chênh lệch giá vì còn phải cắt lại chi phí dịch vụ cho các Công ty chứng khoán.
Kết luận
Trên đây là những thông tin về giao dịch chứng khoán T+0 và các quy định hiện hành liên quan. Hy vọng qua bài viết nhà đầu tư sẽ trang bị được cho mình thêm nhiều kiến thức, từ đó có những phương án đầu tư hiệu quả, đạt được lợi nhuận tốt nhất.
