Phát hành hối phiếu là gì?
Hối phiếu là giấy tờ có giá ghi nhận lệnh thanh toán hoặc cam kết thanh toán không điều kiện một số tiền xác định vào một thời điểm nhất định.
Phát hành hối phiếu được hiểu là hoạt động sử dụng hối phiếu làm công cụ vay nợ ngắn hạn mang hình thức một văn bản yêu cầu người phát hành hối phiếu (con nợ) trả cho người hưởng hối phiếu (chủ nợ) một số tiền nhất định vào một thời điểm nhất định hay phải trả ngay khi nhận được hối phiếu, tức phải trả tiền cho người hưởng hối phiếu ngay khi anh ta yêu cầu.
Phát hành hối phiếu
Hối phiếu được sử dụng nhiều để tài trợ cho thương mại (đặc biệt trong thời kỳ chuyên chở hàng hóa) và nhu cầu về vốn luân chuyển của ngành công nghiệp và nông nghiệp.
Lợi ích của hối phiếu
– Tránh các việc chuyên chở tiền.
Vai trò này của hối phiếu trước kia quan trọng, nhất là vì giao thông không an toàn: một thương nhân ở Lyon yêu cầu một ngân hàng của thành phố Lyon phát hành một hối phiếu cho một ngân hàng của thành phố Venice là nơi thương nhân đó sẽ đến để mua hàng..
– Đó là một phương tiện thanh toán.
Hối phiếu là phương tiện giúp người bán đòi tiền người mua và giúp người chuyển tiền trả nợ cho người bán;
– Đây là một phương tiện tín dụng.
Vì hối phiếu là một chứng từ có giá nên nó có thể là công cụ hữu hiệu trong việc cung ứng các khoản tín dụng thương mại, tín dụng ngân hàng.
Việc phát hành hối phiếu
Điều kiện về hình thức
– Đó là một tờ in (phiếu) thực tế bao giờ cũng do tư nhân ký và là tư chứng thư.
– Phiếu đó cần ghi một số điểm: tên gọi “hối phiếu” phải ghi vào trong phiếu.
– Lệnh trả tiền phải gọn gàng, nghĩa là không được kèm theo điều kiện, và phải nói rõ thời điểm và địa điểm phát hành.
– Phải có chữ ký của người phát hành hoặc người được ủy quyền.
– Số tiền phải trả là một số tiền nhất định.
– Nếu phải cộng thêm lãi, thì phải nói rõ lãi suất bao nhiêu. Trong thực tế, số tiền được viết bằng chữ số ở trên đầu, và bằng chữ viết ở trong nội dung hối phiếu.
– Có thể ấn định bằng số tiền ngoại tệ.
– Hối phiếu phải ghi rõ kỳ hạn trả tiền, tức là thời điểm phải trả tiền; nếu không, thì coi như phải trả ngay sau khi phát hành, khi người có phiếu xuất trình.
– Kỳ hạn trả tiền có thể nói rõ: trả ngay khi hối phiếu được xuất trình, hoặc là một ngày nhất định (ví dụ:” đến ngày 30 tháng 4 sắp tới”) là một thời hạn nào đó (ví dụ:” trong thời hạn 3 tháng, xin trả…”)
– Nếu thời điểm định bằng tháng, thì thời hạn từ tháng nào đến tháng nào.
– Hoặc là một kỳ hạn ấn định rõ ràng, tức là trong một số ngày, số tuần lễ, hay số tháng bắt đầu từ ngày xuất trình hối phiếu.
– Khi hối phiếu ghi rõ “trả ngay”, thì người cầm hối phiếu phải được chi trả ngay.
– Hối phiếu ghi tên người hoặc theo lệnh của người đó thì phải trả tiền cho người đó.
– Nếu phiếu không ghi: “theo lệnh của…”, thì hối phiếu vẫn mặc nhiên coi như có điều khoản “theo lệnh”. Phiếu không thể phát hành cho người cầm phiếu, nhưng ngược lại, người được hưởng có thể ghi chuyển nhượng vào mặt sau: “cho người cầm phiếu”.
– Hối phiếu cần ghi tên người thu phiếu tức là người phải trả tiền, cũng có thể ghi tên người phải trả tiền có tính cách phụ gọi là “người được giới thiệu”, để phòng trường hợp người thụ phiếu không trả.
– Phiếu cần chỉ rõ nơi trả tiền, tức là trú quán của người thụ phiếu, nhưng cũng có thể chỉ một nơi khác với trú quán đó: trường hợp này gọi là phiếu có nơi trả chỉ định
– Việc chỉ định nơi trả là một ngân hàng, một cơ sở tín dụng hay một phòng “séc bưu điện” có cái lợi là miễn, cho phiếu không phải trả thuế tỷ lệ, mà thay bằng một thứ thuế nhất định.
– Người được chỉ định trả (thường là một ngân hàng) chỉ phải trả tiền theo hối phiếu khi nào người thu phiếu đã gửi tại đó các khoản tiền.
*Chế tài đối với việc bỏ sót một điều ghi bắt buộc
- Khi đó, phiếu không còn giá trị một hối phiếu (điều 110, đoạn 2, Bộ luật thương mại) mà chỉ có giá trị như một cam kết thường.
- Sự vô hiệu của hối phiếu với danh nghĩa là hối phiếu có thể nêu ra đối với mọi người cầm phiếu.
- Nếu điều không ghi (ví dụ số tiền phải trả cho người hưởng quyền) sau đó đã được người ký phiếu bổ sung, thì người đã viết bổ sung cũng như tất cả người ký tên sau đều chịu trách nhiệm về hối phiếu.
Điều kiện về nội dung
– Hối phiếu là một hành vi thương mại. Vì vậy, muốn ký hối phiếu một cách hợp thức thì người phát phiếu, người thụ phiếu, người nhận phiếu hay người ký hậu chuyển đều phải có năng lực thực hiện một hành vi thương mại.
– Nếu một người không có năng lực hành vi (ví dụ một người vị thành niên) mà ký một hối phiếu, thì hối phiếu đó vô hiệu. Người cầm phiếu dù có ngay tình cũng không thể kiện người ký đó được, còn người ký khác đều phải chịu trách nhiệm.
– Đối với trường hợp người thành niên vô năng cũng vậy.
– Năng lực của một người do luật quốc gia người đó quy định, trừ phi luật đó công nhận hiệu lực của luật một nước khác.
– Sau cùng, đối với các công ty kinh doanh, các hối phiếu do người lãnh đạo công ty phát hành, thì công ty phải chịu trách nhiệm đối với các người thứ ba, dù có điều khoản trái ngược trong các điều lệ.
Tiền dự phòng của một hối phiếu
Tiền dự phông là một khoản nợ mà người thụ phiếu sẽ phải trả cho người phát phiếu bằng cách thanh toán hối phiếu đến kỳ hạn.
Điều kiện để có dự phòng
Khoản nợ của người thu phiếu đối với người phát phiếu làm thành tiền dự phòng, phải có lý do chính đáng hợp pháp. Ví dụ:
– Người phát phiếu đã giao hàng cho người thu phiếu nên người này phải trả tiền hàng; người phát phiếu đã giao thương phiếu cho ngân hàng của mình, ngân hàng đó thu vào nhập quỹ và do đó trở thành người thụ trái của người phát phiếu;
– Người thu phiếu (thường là một ngân hàng) mở tài khoản tín dụng cho người phát phiếu.
– Dự phòng là một số tiền ít nhất ngang bằng với số tiền ghi trong hối phiếu; nếu số tiền đó ít hơn tiền đòi phiếu, thì chỉ có dự phòng một phần (xem chế tài sau đây).
– Khoản cho vay của người phát phiếu phải được trả đúng kỳ hạn ghi trong hối phiếu.
– Đó là sự khác nhau với séc vì khi phát hành séc đã phải có dự phòng rồi; nếu dự phòng có từ khi phát hành, nhưng lại mất đi trước kỳ hạn trả, thì cũng là không có dự phòng: việc này có thể xảy ra trong trường hợp giữa người phát phiếu và người thu phiếu có tài khoản.
– Khoản nợ phải đơn thuần, không kèm theo điều kiện; nhưng không cần thiết là người thu phiếu có khả năng trả nợ đúng kỳ hạn; người phát phiếu sẽ làm bổn phận của mình sau khi là chủ nợ của người thụ phiếu.
Chứng minh về dự phòng
Người phát phiếu có bổn phận phải có dự phòng nên phải chứng minh mình là chủ nợ của người thu phiếu khi đến kỳ trả; tuy nhiên việc người thu phiếu chấp nhận phiếu cũng đủ để suy đoán là có dự phòng.
– Nếu hối phiếu không được chấp nhận, người phát phiếu phải chứng minh là có dự phòng; nếu người phát phiếu còn cầm hối phiếu và đòi người thụ phiếu đã không chấp nhận phải trả người phát phiếu phải chứng minh là đã cấp dự phòng cho người thu phiếu; nếu người thụ phiếu đã thanh toán cho người cầm phiếu, và đòi lại người phát phiếu, thì người này phải chứng minh là đã có dự phòng để việc kiện đòi lại của người thu phiếu bị bác bỏ.
– Ngược lại, nếu hối phiếu đã được chấp nhận, thì việc đó làm suy đoán người phát phiếu đã có dự phòng trong quan hệ với người thụ phiếu. Tuy nhiên, người thu phiếu có thể nại bằng chứng ngược lại ví dụ chứng minh rằng người đó đã chấp nhận hối phiếu vì tưởng rằng sẽ nhận được hàng trước kỳ hạn của hối phiếu, nhưng thực tế thì chưa nhận được hàng.
Trong quan hệ giữa người cầm phiếu đã bỏ qua kỳ hạn mà không đòi tiền với người phát phiếu người này có thể bị kiện nếu không có dự phòng; ngay cả khi người thu phiếu đã chấp nhận, thì vẫn không suy đoán được là đã có dự phòng; người phát phiếu phải đối phó với việc kiện của người cầm phiếu bằng cách chứng minh là mình đã cấp dự phòng cho người thu phiếu.
Kết luận
Trên đây là những thông tin về khái niệm và những quy định về phát hành hối phiếu. Hy vọng chúng hữu ích với bạn đọc. Chúc bạn một ngày tốt lành!
