IPO là gì? Những kiến thức quan trọng cần biết về IPO

0
Kiến thức chứng khoán

IPO (Initial Public Offering) là thuật ngữ không còn xa lại với dân tài chính và những người quan tâm đến chứng khoán. Đây được xem là một trong những hoạt động được mong chờ của các công ty mới bắt đầu niêm yết cổ phiếu của mình trên các sàn giao dịch chứng khoán. Vậy IPO là gì? Bài viết dưới đây sẽ tổng hợp những kiến thức quan trọng cần biết về IPO. Mời bạn đọc cùng theo dõi.

IPO là gì?

IPO là viết tắt của cụm từ “Initial Public Offering” có nghĩa là “Phát hành lần đầu ra công chúng”. Đây là thuật ngữ giải nghĩa cho việc huy động vốn từ công chúng một cách phổ biến, rộng rãi hay là hoạt động của các doanh nghiệp lần đầu tiên mở bán công khai cổ phiếu, bằng việc niêm yết cổ phiếu lần đầu tiên trên sàn chứng khoán.

IPO có nghĩa là Phát hành lần đầu ra công chúng

IPO có nghĩa là Phát hành lần đầu ra công chúng

Điều kiện để các công ty thực hiện IPO

Căn cứ theo Luật chứng khoán 2019 đã quy định rõ về việc các doanh nghiệp có thể thực hiện IPO trên sàn chứng khoán Việt Nam như sau:

“Cổ phiếu của các doanh nghiệp trong lần đầu tiên được phát hành ra công chúng phải được thực hiện thông qua các phương tiện truyền thông, phương tiện thông tin đại chúng, bao gồm cả Internet.”

Bên cạnh đó, điều kiện cần thiết để các công ty thực hiện IPO như sau:

Vốn điều lệ

Mức vốn điều lệ tại thời điểm đăng ký thủ tục IPO mà doanh nghiệp phải có trong sổ sách kế toán là từ 30 tỷ VNĐ trở lên.

Kết quả hoạt động kinh doanh

Trước thời điểm đăng ký phát hành cổ phiếu thì kinh doanh của doanh nghiệp có lãi trong 2 năm liên tục.

Có phương án hoạt động cụ thể

Phải có phương án và kế hoạch cụ thể về việc thực hiện IPO, việc sử dụng nguồn vốn huy động sau khi được Hội đồng quản trị chấp thuận và cam kết về trách nhiệm

Tỷ lệ số cổ phiếu có quyền biểu quyết

Theo quy định, số lượng cổ phiếu phát hành được quyền biểu quyết cần bán được cho hơn 100 nhà đầu tư không phải là những cổ đông lớn trong doanh nghiệp, có tỷ lệ là trên 15%. Theo đó, tỷ lệ này bắt buộc phải đạt mức trên 10% trong trường hợp, vốn điều lệ của doanh nghiệp trên 1000 tỷ đồng.

Cam kết của cổ đông lớn nhất

Trong vòng 1 năm kể từ thời điểm kết thúc chào bán của hoạt động IPO, các cổ đông lớn nhất của doanh nghiệp phải cam kết luôn nắm giữ vốn điều lệ của doanh nghiệp tối thiểu là 20%.

Yêu cầu về tính chất của doanh nghiệp

Phải đảm bảo đang hoạt động bình thường, ổn định đối với doanh nghiệp lần đầu tiên thực hiện IPO và không bị truy cứu trách nhiệm hình sự, không bị kết án liên quan đến việc xâm phạm trật tự quản lý kinh tế.

Lựa chọn công ty chứng khoán tư vấn

Các doanh nghiệp phải đăng ký chuyển đổi thành công ty cổ phần nếu có vốn đầu tư nước ngoài và trong việc đăng ký phát hành chào bán cổ phiếu thì doanh nghiệp phải thiết lập hồ sơ đăng ký IPO qua tư vấn của một công ty chứng khoán. Theo đó, yêu cầu này không áp dụng đối với doanh nghiệp là công ty chứng khoán thực hiện IPO.

Yêu cầu về tài khoản

Theo đó, doanh nghiệp cần phải mở một tài khoản phong tỏa để nhận tiền mua cổ phiếu của đợt chào bán chứng khoán lần đầu tiên.

Yêu cầu về cam kết

Doanh nghiệp cần cam kết, sau khi kết thúc IPO sẽ niêm yết hoặc đăng ký giao dịch cổ phiếu trên hệ thống sàn giao dịch.

Loại hình công ty

Đối với các doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước thì phải thực hiện chuyển đổi loại hình công ty thành công ty cổ phần.

Mục đích của hoạt động IPO

Hoạt động IPO mang lại rất nhiều thuận lợi, phục vụ cho những mục đích kinh doanh hiệu quả cho doanh nghiệp như:

  • Khẳng định nguồn lực và vị thế trước công chúng của doanh nghiệp, góp phần làm gia tăng giá trị và uy tín thương hiệu.
  • Gia tăng nguồn vốn bằng cách huy động nguồn vốn lớn từ các nhà đầu tư trong cộng đồng để nhằm phục vụ cho việc mở rộng quy mô kinh doanh và sản xuất của doanh nghiệp
  • So với việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp thì hoạt động IPO mang lại giá trị nhiều hơn
  • Hoạt động cổ phần hóa góp phần thu hút nguồn nhân lực tiềm năng, xây dựng cho doanh nghiệp đội ngũ nhân viên giàu năng lực
  • Có thể coi quá trình IPO là bước đệm phục vụ cho các quá trình sáp nhập và mua lại các doanh nghiệp nhỏ tiềm năng.

IPO được chào bán theo phương thức nào?

Phương thức chào bán IPO

Phương thức chào bán IPO

Có rất nhiều các phương thức chào bán IPO mà doanh nghiệp có thể tự do lựa chọn. Các phương thức này đều dựa trên luật chứng khoán nên hoàn toàn hợp pháp, theo đó các phương thức chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) cụ thể như sau:

  • Chào bán thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, bao gồm: Internet, tivi, báo chí,… hoặc tại các sàn giao dịch uy tín trên thế giới như ICMarkets, Forex4you, Exness, XM,…
  • Bảo lãnh cam kết
  • Đấu giá theo kiểu Hà Lan
  • Dịch vụ với trách nhiệm cao nhất
  • Mua lại với số lượng lớn và chào bán lại
  • Doanh nghiệp tự phát hành

Trong hoạt động IPO thì đây là 6 phương thức được các doanh nghiệp sử dụng phổ biến nhất. Theo đó, doanh nghiệp có thể để lựa chọn các hình thức phát hành cổ phiếu lần đầu tiên hiệu quả nhất tùy vào tình hình thực tế. Tuy nhiên, cho dù áp dụng phương thức nào thì điều mà các doanh nghiệp nên ưu tiên sử dụng là việc nhờ đến sự hỗ trợ của một số các cơ quan cũng như tổ chức liên quan.

Khi mua IPO cần lưu ý những gì?

Mặc dù các nhà đầu tư có thể dễ dàng tìm kiếm lợi nhuận khi tham gia IPO. Tuy nhiên, có một số điểm mà các nhà đầu tư phải lưu ý khi mới bắt đầu vào việc mua IPO như sau:

Tìm hiểu rõ bản cáo bạch của doanh nghiệp thực hiện IPO

Bản cáo bạch là nơi doanh nghiệp thể hiện các thông tin liên quan đến tài sản, hiệu quả kinh doanh, tình hình tài chính,… của doanh nghiệp. Do đó, việc nghiên cứu bản cáo bạch là một trong những điều kiện tiên quyết để có thể xác định chính xác mức độ hoạt động hiệu quả của doanh nghiệp qua đó nhà đầu tư có thể đưa ra quyết định có nên đầu tư hay không.

Mặc dù, bản cáo bạch là do chính doanh nghiệp xây dựng nên, do đó có thể có một số thông tin không chính xác hoàn toàn, đây là điều khó có thể tránh khỏi. Do vậy, khi quyết định thì các nhà đầu tư nên tỉnh táo lựa chọn và cân nhắc kỹ lưỡng.

Nghiên cứu ngành nghề hoạt động của công ty thực hiện IPO một cách khách quan

Theo như các thông tin đã nhắc đến trên đây thì bản cáo bạch không thể nào thể hiện mức độ hoạt động hiệu quả của doanh nghiệp chính xác 100%. Do đó, bạn cần có cho mình một cái nhìn khách quan, bao quát hơn về tổng quan ngành nghề hoạt động đối với tình hình kinh tế hiện tại của công ty đó. Đồng thời, cần phải nghiên cứu thêm về các đối thủ cạnh tranh cũng như những thông tin của doanh nghiệp trong ít nhất 5 năm gần đây nhất đã được công bố rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Ưu tiên lựa chọn các công ty sử dụng dịch vụ tư vấn có danh tiếng, chất lượng trong ngành

Theo đó, điều kiện bắt buộc trong quá trình thực hiện IPO chính là việc lựa chọn các công ty chứng khoán để tư vấn. Do đó, để có thể giảm thiểu rủi ro nhiều hơn cho số vốn góp của mình thì các nhà đầu tư nên ưu tiên lựa chọn các công ty sử dụng dịch vụ tư vấn có danh tiếng cũng như chất lượng trong ngành. Vì vậy, so với nhiều loại hình công ty chứng khoán mới thành lập hoặc chưa có thương hiệu thì các công ty chứng khoán có uy tín sẽ hoạt động một cách minh bạch hơn. 

Luôn chủ động trong việc tiếp cận thông tin và kiên nhẫn chờ đợi

Để không bị thao túng bởi những biến động ảo thì các nhà đầu tư nên chủ động về các kiến thức cũng như các thông tin trên thị trường không chỉ riêng hoạt động mua IPO mà trong bất cứ một hình thức đầu tư nào. Ngoài ra, nếu có những biến động tích cực của thị trường thì việc kiên nhẫn chờ đợi sẽ giúp cho các nhà đầu tư thu về được khoản lợi nhuận cao hơn so với dự tính ban đầu.

Một số lưu ý khác khi mua IPO

Bên cạnh những lưu ý đặc biệt đã nêu ở trên thì còn có một số đặc điểm sau đây mà những người mua IPO, đặc biệt là những người lần đầu tiên tham gia vào thị trường này cũng cần phải lưu ý, cụ thể như sau:

– Trước khi kết thúc thời gian phát hành thì cần hoàn tất quá trình đăng ký mua IPO để có thể dễ dàng chỉnh sửa những thông tin cần thiết.

– Có thể chuyển nhượng cổ phiếu được phát hành IPO với số lượng nhất định

– Trước khi quyết định mua IPO của các doanh nghiệp mới thành lập, chưa ổn định được mô hình kinh doanh thì nên hạn chế hoặc cân nhắc 1 cách kỹ lưỡng.

– Để hiểu rõ hơn về quy trình cũng như các thông tin liên quan đến IPO thì nhà đầu tư nên nhờ đến sự tư vấn của các chuyên gia và tư vấn viên tại các công ty chứng khoán.

Những rủi ro của IPO

Các rủi ro của IPO

Các rủi ro của IPO

Khi mua IPO, các nhà đầu tư có thể gặp phải những rủi ro của IPO bao gồm:

  • Hội đồng quản trị và các nhà điều hành công ty sẽ phải chịu trách nhiệm về pháp luật, các quy định, báo cáo trước công chúng,… nhiều hơn
  • Chi phí phát sinh như phí kế toán, phát hành, trung gian, tư vấn, ngân hàng đầu tư,… tăng cao
  • Cố gắng minh bạch thông tin một cách tối đa, tuy nhiên khó kiểm soát đối với toàn bộ thông tin đưa ra trước công chúng và những hệ lụy về giá trị thông tin
  • Áp lực duy trì tăng trưởng của công ty trước nguồn đầu tư từ thị trường và các cổ đông tăng
  • Do luôn cần biểu quyết và được các cổ đông thông qua nen mất dần quyền kiểm soát hoạt động của công ty.

Qua đó có thể thấy, IPO mang lại nhiều lợi ích to lớn về nhiều mặt tuy nhiên đây cũng là một quy trình tài chính khá phức tạp có đòi hỏi cao. IPO mang lại những giá trị không chỉ đối với các doanh nghiệp mà còn với các nhà đầu tư trên thị trường.

Đây là chính bước khởi đầu cho quá trình công khai giá trị hoạt động tài chính của một doanh nghiệp. Cơ hội luôn đi kèm với thách thức, do đó điều rất cần thiết chính là việc nắm rõ được IPO là gì, cũng như các thông tin liên quan đến việc IPO trên sàn chứng khoán của các doanh nghiệp. Hy vọng qua bài viết này sẽ giúp bạn đọc quan tâm trang bị được thêm những kiến thức hữu ích về IPO, qua đó có kế hoạch đầu tư đúng đắn và hiệu quả. Chúc bạn thành công.

Tôi là Lan Anh - Biên tập viên phân tích tài chính, với 5 năm tìm hiểu về thị trường tài chính cũng như đầu tư. Rất hy vọng những kiến thức mà tôi học hỏi và tích lũy được có thể hỗ trợ, cung cấp đến các bạn những thông tin chính xác, tư vấn hỗ trợ xử lý các dịch vụ tài chính, đầu tư hiệu quả nhất!

dang-ky-dau-tu-nhat-nam

ĐĂNG KÝ TƯ VẤN MIỄN PHÍ NGAY

[contact-form-7 id="567" title="Form đăng ký Nhật Nam"]

BÀI VIẾT CÙNG CHUYÊN MỤC