Hiện nay, tình trạng đất thổ cư không có đường đi đang diễn ra theo chiều hướng gia tăng. Nhiều người không biết phải làm sao khi rơi vào trường hợp này. Nếu bạn có cùng thắc mắc trên thì bài viết này chính là dành cho bạn.
Đất thổ cư không có đường đi là gì?
Lối đi chính là phần diện tích làm đường giữa 2 hoặc nhiều nhà với nhau để tạo thuận cho cuộc sống sinh hoạt, đi lại của những người sống trong khu vực đó.
Đất thổ cư không có đường đi là phần diện tích đất bị vây bọc xung quanh bởi các bất động sản khác. Vì vậy, người sống trong những mảnh đất đó sẽ không có lối đi ra gây ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống.
Cách giải quyết khi đất thổ cư không có đường đi
Vậy nếu bạn mua hoặc sở hữu đất thổ cư không có đường đi phải làm gì? Căn cứ Điều 273, Bộ luật dân sự 2005 quy định như sau:
“Điều 273. Quyền sử dụng hạn chế bất động sản liền kề
Chủ sở hữu nhà, người sử dụng đất có quyền sử dụng bất động sản liền kề thuộc sở hữu của người khác để bảo đảm các nhu cầu của mình về lối đi, cấp, thoát nước, cấp khí ga, đường dây tải điện, thông tin liên lạc và các nhu cầu cần thiết khác một cách hợp lý, nhưng phải đền bù, nếu không có thỏa thuận khác”.
Theo quy định trên, những người sống trên mảnh đất không có đường đi có quyền sử dụng bất động sản liền kề thuộc sở hữu của người khác để đảm bảo nhu cầu về lối đi của mình. Tuy nhiên, phải đền bù cho chủ bất động sản liền kề nếu không có thỏa thuận khác.
Cách giải quyết khi đất thổ cư không có đường đi
– Ngoài ra, theo Khoản 1, Điều 275, Bộ luật dân sự 2005 quy định như sau:
“Điều 275. Quyền về lối đi qua bất động sản liền kề
1. Chủ sở hữu bất động sản bị vây bọc bởi các bất động sản của các chủ sở hữu khác mà không có lối đi ra, có quyền yêu cầu một trong những chủ sở hữu bất động sản liền kề dành cho mình một lối đi ra đến đường công cộng; người được yêu cầu có nghĩa vụ đáp ứng yêu cầu đó. Người được dành lối đi phải đền bù cho chủ sở hữu bất động sản liền kề, nếu không có thỏa thuận khác.
Lối đi được mở trên bất động sản liền kề nào mà được coi là thuận tiện và hợp lý nhất, có tính đến đặc điểm cụ thể của địa điểm, lợi ích của bất động sản bị vây bọc và thiệt hại gây ra là ít nhất cho bất động sản có mở lối đi”.
Theo quy định trên, người được yêu cầu dành cho chủ sở hữu bất động sản bị vây bọc xung quanh một lối đi ra đến đường công cộng phải có nghĩa vụ đáp ứng yêu cầu đó.
Lưu ý:
– Lối đi được mở trên bất động sản liền kề phải:
- Thuận tiện và hợp lý nhất
- Có tính đến đặc điểm cụ thể của địa điểm, lợi ích của bất động sản bị vây bọc
- Thiệt hại gây ra là ít nhất cho bất động sản có mở lối đi.
– Trong trường hợp bất động sản được chia thành nhiều phần cho các chủ sở hữu, chủ sử dụng khác nhau thì khi chia phải dành lối đi cần thiết cho người phía trong theo quy định mà không có đền bù.
Cách xác định phần diện tích đất để mở lối đi
Cách xác định phần diện tích đất để mở lối đi được quy định tại Khoản 2, Điều 275, Bộ luật dân sự 2005 như sau:
“2. Vị trí, giới hạn chiều dài, chiều rộng, chiều cao của lối đi do các bên thỏa thuận, bảo đảm thuận tiện cho việc đi lại và ít gây phiền hà cho các bên; nếu có tranh chấp về lối đi thì có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác định”.
Theo quy định trên, cách xác định phần diện tích đất để mở lối đi (vị trí, giới hạn chiều dài, chiều rộng, chiều cao của lối đi) sẽ phụ thuộc vào sự thỏa thuận của các bên với tiêu chí:
- Bảo đảm thuận tiện cho việc đi lại
- Ít gây phiền hà cho các bên.
Thủ tục đăng ký biến động đất đai như nào?
– Đăng ký biến động đất đai, tài sản gắn liền với đất (sau đây gọi là đăng ký biến động) là việc thực hiện thủ tục để ghi nhận sự thay đổi về một hoặc một số thông tin đã đăng ký vào hồ sơ địa chính theo quy định của pháp luật. Điều này được quy định rõ tại Khoản 3, Điều 3, Thông tư 24/2014/TT-BTNMT.
Thủ tục đăng ký biến động đất đai như nào?
– Theo quy định trên, sau khi thỏa thuận về việc mở lối đi thì phải làm thủ tục đăng ký biến động đất đai. Quy trình thực hiện như sau:
Bước 1:
Chủ sở hữu bất động sản bị vây bọc và chủ sở hữu của bất động sản liền kề cần thỏa thuận để mở lối đi và chi phí đền bù.
Bước 2:
Chuẩn bị hồ sơ để đăng ký biến động đất đai. Các giấy tờ cần chuẩn bị, bao gồm:
- Đơn đăng ký biến động đất đai, tài sản gắn liền với đất theo Mẫu số 09/ĐK
- Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất của bên đồng ý mở lối đi.
- Hợp đồng hoặc văn bản thỏa thuận về việc mở lối đi chung.
- Sơ đồ thể hiện vị trí, kích thước phần diện tích thửa đất.
Bước 3:
Căn cứ Khoản 2, Điều 60, Nghị định 43/2014/NĐ-CP, bạn có thể nộp hồ sơ tại một trong số các địa điểm sau:
- Văn phòng đăng ký đất đai
- Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất cấp huyện
- Ủy ban nhân dân (UBND) cấp xã nơi có đất >> UBND cấp xã phải chuyển hồ sơ đến Văn phòng đăng ký đất đai trong thời hạn 3 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ đầy đủ và hợp lệ.
Bước 4:
Văn phòng đăng ký đất đai có trách nhiệm kiểm tra hồ sơ.
– Nếu hồ sơ còn thiếu thì yêu cầu người sử dụng đất nộp bổ sung trong 3 ngày làm việc.
– Nếu hồ sơ đầy đủ và hợp lệ sẽ thực hiện các công việc ở bước 5.
Bước 5:
Văn phòng đăng ký đất đai thực hiện thủ tục đăng ký biến động đất đai theo quy định tại Khoản 2, Điều 85 Nghị định 43/2014/NĐ-CP như sau:
– Trích đo địa chính thửa đất đối với trường hợp có thay đổi về diện tích thửa đất, tài sản gắn liền với đất.
– Gửi thông tin địa chính cho cơ quan thuế để xác định và thông báo thu nghĩa vụ tài chính đối với trường hợp phải nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất theo quy định của pháp luật.
– Xác nhận thay đổi vào Giấy chứng nhận đã cấp.
– Chỉnh lý, cập nhật biến động vào hồ sơ địa chính, cơ sở dữ liệu đất đai.
Bước 6: Văn phòng đăng ký đất đai trao Giấy chứng nhận cho người được cấp hoặc gửi UBND cấp xã để trao đổi với trường hợp nộp hồ sơ tại cấp xã. Thời gian giải quyết không quá 10 ngày, kể từ ngày nhận được hồ sơ đầy đủ và hợp lệ.
Lưu ý
– Đối với các xã miền núi, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn thì thời gian thực hiện thủ tục trên không quá 20 ngày.
– Khoảng thời gian trên không tính thời gian các ngày nghỉ, ngày lễ theo quy định của pháp luật.
– Không tính thời gian xem xét xử lý đối với trường hợp sử dụng đất có vi phạm pháp luật, thời gian trưng cầu giám định.
– Không tính thời gian tiếp nhận hồ sơ tại xã, thời gian thực hiện nghĩa vụ tài chính của người sử dụng đất.
Quy trình giải quyết tranh chấp về lối đi chung
Căn cứ pháp lý
– Theo Khoản 2, Điều 275, Bộ luật dân sự 2005, nếu có tranh chấp về lối đi thì có quyền yêu cầu cơ quan Nhà nước có thẩm quyền xác định.
– Căn cứ Điều 202, Luật Đất đai quy định như sau:
“Điều 202. Hòa giải tranh chấp đất đai
1. Nhà nước khuyến khích các bên tranh chấp đất đai tự hòa giải hoặc giải quyết tranh chấp đất đai thông qua hòa giải ở cơ sở.
2. Tranh chấp đất đai mà các bên tranh chấp không hòa giải được thì gửi đơn đến Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp để hòa giải…”.
Theo quy định trên thì:
- Nhà nước khuyến khích các bên tranh chấp đất đai tự hòa giải hoặc giải quyết tranh chấp thông qua hòa giải cơ sở.
- Nếu các bên đã ngồi lại, bàn bạc, trao đổi nhưng không thể thống nhất được phương án xử lý thì có thể gửi đơn đến UBND cấp xã nơi có đất để tiến hành hòa giải.
- Tranh chấp đất đai đã được hòa giải tại UBND cấp xã mà không thành thì sẽ do Tòa án nhân dân giải quyết
Quy trình giải quyết
Bước 1: Gửi đơn đến Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp để hòa giải. Các giấy tờ cần chuẩn bị, bao gồm:
- Đơn đề nghị giải quyết tranh chấp lối đi
- Giấy tờ về quyền sử dụng đất và các tài liệu liên quan (nếu có)
- Giấy tờ tùy thân như: CMND/CCCD, sổ hộ khẩu…
Bước 2: Chủ tịch UBND cấp xã sẽ tiến hành hòa giải tranh chấp về lối đi tại địa phương của mình.
Bước 3:
– Nếu việc hòa giải thành mà có sự thay đổi về ranh giới, người sử dụng đất thì UBND cấp xã gửi biên bản hòa giải đến Phòng Tài nguyên và Môi trường >> Phòng Tài nguyên và Môi trường trình UBND cùng cấp quyết định công nhận việc thay đổi ranh giới thửa đất và cấp mới Giấy chứng nhận.
– Nếu việc hòa giải không thành thì đương sự có thể lựa chọn 1 trong 2 hình thức giải quyết sau:
- Nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp tại UBND cấp huyện >> Nếu không đồng ý với quyết định giải quyết của chủ tịch UBND cấp huyện thì khiếu nại lên Chủ tịch UBND cấp tỉnh hoặc khởi kiện tại Tòa án nhân dân theo quy định.
- Khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền theo quy định
Kết luận
Qua bài viết này, bạn đã biết nếu đất thổ cư không có đường đi thì người sống trên mảnh đất đó có quyền yêu cầu một trong những chủ sở hữu bất động sản liền kề dành cho mình một lối đi ra đến đường công cộng. Người được yêu cầu trên phải hợp tác và tạo điều kiện cho người sở hữu đất thổ cư không có đường đi.
Chúc bạn sẽ có những quyết định sáng suốt và thành công trong tương lai!
