Hiện nay, hoạt động môi giới chứng khoán tại Việt Nam phát triển rất sôi động, cùng với sự phát triển của thị trường chứng khoán, hoạt động này đã trở nên ngày càng phổ biến. Vậy môi giới chứng khoán là gì và đóng vai trò như thế nào đối với thị trường chứng khoán và nền kinh tế đất nước. Mời bạn đọc cùng tìm hiểu rõ qua bài viết dưới đây.
Môi giới chứng khoán là gì?
Môi giới chứng khoán được định nghĩa tại Khoản 29 Điều 4 Luật chứng khoán 2019 như sau: “Môi giới chứng khoán là việc làm trung gian thực hiện mua, bán chứng khoán cho khách hàng.”
Môi giới chứng khoán là bên đại diện, bảo vệ quyền lợi cho khách hàng
Môi giới chứng khoán có thể là tổ chức, công ty hay cá nhân và là bên đại diện, bảo vệ quyền lợi cho khách hàng. Theo đó, nhiệm vụ của môi giới chứng khoán như sau:
- Tư vấn và tiến hành thực hiện các giao dịch cho khách hàng
- Đưa ra những lời khuyên đúng đắn và vạch ra cho khách hàng những hướng giao dịch sinh lợi thông qua việc tìm hiểu, đánh giá, tổng hợp, kiểm tra thông tin thị trường chứng khoán trong và ngoài nước; cũng như các thông tin về chứng khoán và trái phiếu
Môi giới chứng khoán làm gì?
Môi giới chứng khoán là một nghề đòi hỏi phải có chuyên môn cao, khả năng phân tích tài chính và phân tích thị trường nhanh nhạy đối với người hành nghề, trong thời điểm cần thiết có thể đưa ra các quyết định nhanh và chính xác.
Thu nhập của nghề môi giới chứng khoán ở mức cao và rất đáng mơ ước nếu bạn thực sự có năng lực, tuy nhiên cường độ làm việc của nghề môi giới này khá cao và phải chịu nhiều áp lực. Theo đó, có thể được xem đây là một nghề đa lĩnh vực, bao gồm:
- Tư vấn chứng khoán
- Phân tích cơ hội đầu tư
- Chăm sóc khách hàng
Do đó, những người môi giới trong nghề hoàn toàn có thể tự tin đây là một nghề cao cấp và khi thị trường chứng khoán thăng hoa sẽ phải sử dụng rất nhiều chất xám.
Môi giới chứng khoán có những ưu điểm gì?
Tại Việt Nam, thị trường chứng khoán xuất hiện từ những năm 2000, nhưng thị trường này mới thực sự tăng trưởng nóng hơn bao giờ hết vào những năm 2006 – 2007 với rất nhiều công ty chứng khoán và nhiều nhà đầu tư. Tuy nhiên, đã gây ra nhiều hậu quả và thất vọng do sự thiếu hiểu biết của các nhà đầu tư lúc ấy.
Cho tới năm 2009, thị trường chứng khoán đã dần hồi phục và thu hút sự đầu tư trở lại sau khi trải qua cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới. Để tránh đi vào vết xe đổ trước đây thì các nhu cầu về dịch vụ môi giới chứng khoán cũng vì thế mà trở nên thiết thực hơn.
Môi giới chứng khoán nhanh chóng được các nhà đầu tư ưa chuộng bởi những ưu điểm sau:
Tiết kiệm thời gian, chi phí
Trong dịch vụ môi giới chứng khoán, đây là điểm rất tiện lợi về vấn đề giao dịch giữa các bên. Đa phần các nhà đầu tư cá nhân thường nghĩ rằng môi giới chứng khoán là không cần thiết. Đó là bởi vì họ chưa biết rằng, có thể giúp giảm thiểu chi phí tới 10 lần khi giao dịch qua môi giới chứng khoán và con số này sẽ rất đáng kể đối với những giao dịch có giá trị lớn.
Khi ký hợp đồng môi giới của công ty chuyên môi giới chứng khoán, nhà đầu tư có thể tiết kiệm được rất nhiều thời gian và công sức. Nhờ việc thông qua bên đại diện là công ty môi giới, nên các giao dịch vẫn được diễn ra một cách thuận lợi, nhanh chóng dù người bán và người mua không hề quen biết nhau. Ngược lại, các nhà đầu tư sẽ phải lên lịch hẹn gặp mặt trực tiếp, đàm phán, thương lượng kéo dài nếu không thông qua công ty môi giới, mà chưa chắc đã đi đến được thỏa thuận chung và chính việc này sẽ làm phát sinh thêm những chi phí vô ích.
Hạn chế rủi ro, nâng cao hiệu quả
Để được phép giao dịch chứng khoán, thì các công ty môi giới cần phải có giấy phép kinh doanh, đăng ký mô hình kinh doanh tại các tổ chức cơ quan nhà nước. Chính vì thế mà các công ty này sẽ chú trọng tuyển dụng, đào tạo một đội ngũ nhân viên am hiểu kiến thức về thị trường, có tư duy phân tích những biến động hằng ngày cũng như có định hướng đúng về xu hướng của thị trường. Từ đó mới có thể giúp đưa ra được những quyết định đầu tư sinh lời hiệu quả cao cho khách hàng. Theo đó, cơ sở vững chắc để các nhà đầu tư có thể đối mặt với biến động của thị trường và tỉnh táo khi ra quyết định đầu tư chính là những lời khuyên của môi giới chứng khoán cùng những kinh nghiệm làm việc thực tế của họ.
Cung cấp đa dạng các dịch vụ
Việc tối ưu hóa các thiết bị công nghệ trong thời đại công nghệ thông tin phát triển như vũ bão hiện nay đã đem đến những giải pháp xử lý công việc một cách nhanh chóng và hiệu quả. Có rất nhiều chương trình, dự án mà các công ty môi giới chứng khoán cho ra mắt để nhằm mục đích nâng cao dịch vụ phục vụ khách hàng như:
– Tra cứu tài khoản/lệnh giao dịch qua tin nhắn tự động: Chỉ cần có điện thoại di động thông minh và có kết nối internet là khách hàng đã có thể truy cập thông tin giao dịch của mình một cách dễ dàng.
– Hỗ trợ nhà đầu tư ứng trước tiền bán: Theo quy định, khách hàng sẽ được thanh toán tiền bán chứng khoán sau khi hoàn tất giao dịch được khớp lệnh 2 ngày. Tuy nhiên, các công ty môi giới chứng khoán sẽ cung cấp dịch vụ ứng trước tiền bán chứng khoán nếu trong khoảng thời gian ấy mà khách hàng có nhu cầu tiếp tục đầu tư để quay vòng vốn nhanh. Sau đó công ty sẽ trừ nợ khi tiền bán chứng khoán về tới tài khoản.
– Cho vay cầm cố: Theo đó, các công ty môi giới chứng khoán đã mở ra dịch vụ cho cầm cố đối với chứng khoán mà khách hàng đang nắm giữ để nhằm cung cấp vốn cho nhà đầu tư.
– Repo cổ phiếu: Repo là hình thức mà nhà đầu tư sẽ được vay tiền để giao dịch chứng khoán. Có thể hiểu, đây là chính hình thức cấp tín dụng cho nhà đầu tư, hay còn gọi là khoản vay có kỳ hạn thông qua số cổ phiếu đang nắm giữ của khách hàng.
Vai trò của hoạt động môi giới chứng khoán
Hoạt động môi giới chứng khoán có vai trò hết sức quan trọng, nó giúp các nhà đầu tư có thể kết nối với nhau và góp phần phát triển thị trường chứng khoán và nền kinh tế.
– Nhờ lợi thế chuyên môn hoá, hoạt động môi giới chứng khoán có thể giúp các nhà đầu tư có giảm thiểu được chi phí giao dịch. Trong thị trường nói chung và thị trường chứng khoán nói riêng thì người mua và người bán phải gặp nhau, để thẩm định chất lượng hàng hóa và thương lượng giá cả khi muốn tiến hành giao dịch. Tuy nhiên, giao dịch chứng khoán là giao dịch tài sản vô hình, do đó cần phải có một khoản chi phí khổng lồ để tiến hành thu thập và xử lý thông tin cũng như đào tạo kỹ năng phân tích và tiến hành quy trình giao dịch trên thị trường để có thể tìm được người mua/bán và thẩm định chất lượng hàng hóa. Với những đặc điểm đó, đòi hỏi phải có các nhà môi giới chứng khoán để tìm kiếm đối tác và hỗ trợ khách hàng thực hiện các giao dịch mua bán chứng khoán với chi phí ở mức thấp.
– Trong việc phát triển sản phẩm và dịch vụ trên thị trường chứng khoán thì hoạt động môi giới chứng khoán cũng góp một phần rất quan trọng. Theo đó, nhân viên môi giới chứng khoán có thể nắm bắt được nhu cầu của khách hàng thông qua quá trình làm trung gian giữa người mua và người bán từ đó phản ánh với người cung cấp sản phẩm, dịch vụ. Vì vậy, hoạt động môi giới chứng khoán góp phần đa dạng hóa sản phẩm cũng như đa dạng hóa khách hàng, từ đó vốn đầu tư thu hút được ngày càng gia tăng, điều này góp phần làm tăng trưởng nền kinh tế xã hội.
– Trước đây, người dân chưa có thói quen sử dụng tiền để đầu tư vào các tài sản tài chính để sinh lời, mà vốn cho tăng trưởng trong nền kinh tế lại thiếu trầm trọng. Chính vì vậy, hoạt động môi giới chứng khoán ra đời để thu hút người dân đầu tư, nhà môi giới sẽ tiếp cận với khách hàng tiềm năng và đưa ra các sản phẩm tài chính phù hợp để đáp ứng nhu cầu của khách hàng, cung cấp những kiến thức cho khách hàng, cập nhật các thông tin mới nhất để thuyết phục khách hàng mở tài khoản chứng khoán. Lâu dần, hoạt động này sẽ giúp cho người dân có được những hiểu biết và kinh nghiệm về đầu tư chứng khoán, cũng như hình thành các kỹ năng để có thể giảm thiểu rủi ro như dự đoán, lựa chọn và phối hợp các sản phẩm với nhau qua đó có thể thu về lợi nhuận tốt nhất.
Bên cạnh đó, hoạt động môi giới chứng khoán cũng góp phần cung cấp thông tin cho các cơ quan quản lý thị trường về thị trường chứng khoán. Bao gồm về thông tin về các cổ phiếu, thông tin giao dịch, tin tức của tổ chức phát hành, dữ liệu ngành và doanh nghiệp, cơ quan quản lý thị trường có cơ sở dữ liệu tham khảo thông qua những thông tin này, để từ đó có các biện pháp điều chỉnh thị trường một cách hợp lý nhất.
Người môi giới chứng khoán
Bạn cần phải đáp ứng được các điều kiện chuyên môn về bằng cấp, chứng chỉ, tính cách, khả năng làm việc cũng như khả năng chịu áp lực thì mới có thể trở thành người môi giới chứng khoán. Bên cạnh những yếu tố cơ bản đó thì người môi giới chứng khoán cũng cần phải luôn nỗ lực và trau dồi đạo đức nghề nghiệp và kiến thức của bản thân.
Người môi giới chứng khoán
Điều kiện để trở thành người môi giới chứng khoán
Trên thực tế, hiện nay vẫn chưa có trường đại học nào tại Việt Nam đào tạo về chuyên ngành này, mà chỉ có các khóa đào tạo ngắn hạn tại một số trung tâm. Do vậy, nhà môi giới chứng khoán tương lai cần phải có đủ các chứng chỉ do Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cấp thì mới có thể được hành nghề.
Theo đó để được cấp chứng chỉ này, các cá nhân phải có đủ các điều kiện sau đây:
– Được pháp luật công nhận năng lực pháp luật và năng lực hành vi dân sự; Không được cấp chứng chỉ này đối với các trường hợp đang phải chịu hình phạt tù hoặc bị toà án cấm hành nghề kinh doanh.
– Trước đây chưa bị UBCK xử phạt theo pháp luật chứng khoán hoặc đã thực hiện hình phạt sau 1 năm, trong trường hợp pháp luật hoặc TTCK xử phạt.
– Đạt trình độ cử nhân đại học trở lên.
– Trong kỳ thi sát hạch cấp chứng chỉ hành nghề chứng khoán phải đạt điểm số theo quy định.
– Có các chứng chỉ chuyên môn về chứng khoán, bao gồm:
- Chứng chỉ cơ bản về chứng khoán và TTCK.
- Chứng chỉ pháp luật về chứng khoán và TTCK.
- Chứng chỉ phân tích và đầu tư chứng khoán.
- Chứng chỉ môi giới chứng khoán và tư vấn đầu tư chứng khoán.
Bên cạnh các chứng chỉ cần thiết thì nhà tuyển dụng hoặc các nhà đầu tư cũng đều cần người môi giới chứng khoán có bằng cử nhân hoặc thạc sĩ kinh tế/tài chính, có khả năng giao tiếp tốt, có năng lực quyết định, tầm nhìn,…
Các kỹ năng mà một người môi giới cần có
Các kỹ năng mềm mà người môi giới chứng khoán cần có như sau:
– Kỹ năng truyền đạt thông tin:
- Để có được kỹ năng này thì những thông tin cơ bản về sở thích, nhu cầu, khả năng của khách hàng chính là những thông tin đầu tiên mà người môi giới cần nắm được để từ đó truyền đạt với khách hàng những thông tin cần thiết với thái độ quan tâm, săn sóc, lắng nghe và thấu hiểu khách hàng.
- Một người môi giới giỏi là người khiến cho khách hàng tín nhiệm bản thân mình người có uy tín, làm cho khách hàng cảm thấy họ quan trọng, lợi ích của khách hàng luôn được đặt lên hàng đầu.
– Kỹ năng tìm kiếm khách hàng
- Theo đó, có rất nhiều phương pháp để tìm kiếm khách hàng được tổng hợp từ những kinh nghiệm của những nhà môi giới chứng khoán thành công như: viết thư, gửi email, gọi điện trực tiếp, quen biết trong các cuộc hội thảo,…
- Bạn sẽ có được nhiều khách hàng tiềm năng trong tương lai nếu biết cách tận dụng và áp dụng những phương pháp đó một cách thuần thục.
– Kỹ năng khai thác thông tin
- Nếu muốn thu hút thật nhiều khách hàng đến với mình, trước tiên người môi giới chứng khoán phải có những am hiểu sâu rộng về chứng khoán để có thể giải thích, phân tích cũng như định hướng đầu tư cho khách hàng.
- Để đạt được kỹ năng khai thác thông tin, bạn cần nâng cao kiến thức cho bản thân bằng cách cập nhật thông tin ở các tờ báo, tạp chí uy tín chuyên về chứng khoán như Thời báo kinh tế Việt Nam, The Economist, Financial Times,… Bên cạnh đó, bạn cũng có thể tham khảo thông tin trên các website tài chính như BBC, CNN,…
Lương và hoa hồng của nhân viên môi giới chứng khoán
Cũng tương tự như nghề Sales, các nhân viên môi giới có mức lương bao gồm lương cứng và hoa hồng dựa theo doanh thu/mức giao dịch của khách hàng. Theo đó, trên thị trường chứng khoán hiện nay mức phân chia tỷ lệ hoa hồng phổ biến là 25% – 75%, có nghĩa là nhân viên môi giới sẽ nhận được 25 triệu đồng và công ty hưởng 75 triệu đồng là nếu công ty thu về được 100 triệu đồng (trong đó các công ty còn phải nộp một tỷ lệ nhất định cho hai Sở giao dịch chứng khoán theo quy định và tỷ lệ đó được trích từ phí môi giới). Bên cạnh đó, để thúc đẩy nhân viên tìm kiếm khách hàng một số công ty áp dụng tỷ lệ 30% – 70%, thậm chí còn có công ty đã áp dụng tỷ lệ 35% – 65%.
Thông thường, mức lương cứng một tháng của một nhân viên môi giới chứng khoán sẽ rơi vào khoảng 4 – 8 triệu đồng tùy vào doanh nghiệp và trình độ bản thân. Nếu có thêm khoản thưởng và khoản hoa hồng thì mức lương trung bình một tháng sẽ là từ 15 – 20 triệu đồng. Bên cạnh đó, mức lương có thể sẽ được nâng cao hơn trong thời kỳ chứng khoán phát triển. Đã từng có những nhà môi giới kiếm được 50 đến 70 triệu đồng/tháng ở thời kỳ hoàng kim của chứng khoán 10 năm trước.
Thu nhập của nhân viên môi giới chứng khoán bên cạnh lương và hoa hồng thì còn bao gồm cả quà cáp của nhà đầu tư khách hàng (giúp họ đầu tư sinh lời và họ tặng lại quà cap cho nhân viên môi giới như quà cảm ơn). Theo đó, tổng thu nhập của những người có từ 10 năm kinh nghiệm trở lên và uy tín trong nghề có thể lên tới 50 – 100 triệu/tháng hoặc thậm chí là nhiều hơn nữa. Nhìn chung, các nhân viên môi giới chứng khoán có mức lương cứng không cao nhưng thu nhập khá cạnh tranh, phụ thuộc vào năng lực thực tế của chính bản thân người môi giới.
Tuy nhiên, để có được mức thu nhập cao thì mỗi nhân viên cũng cần có những kỹ năng và trình độ nhất định. Đối với nghề này, chắc chắn mức thu nhập sẽ tương xứng với cường độ làm việc và áp lực. Theo đánh giá, công việc nhân viên môi giới hay những việc liên quan đến ngành chứng khoán là một nghề đa lĩnh vực.
Có nên tin tưởng nhân viên môi giới chứng khoán hay không?
Để trả lời cho câu hỏi này, tôi xin chia sẻ 1 câu chuyện là kinh nghiệm xương máu của anh N như sau. “Những ngày đầu mới tham gia vào thị trường chứng khoán, một nhân viên môi giới đã khuyến nghị anh nên mua cổ phiếu S, anh N đã nghe lời và mua cổ phiếu S đó và sau khoảng 1 tuần thì lãi được lãi được khoảng 10%. Lúc này, nhân viên môi giới liên hệ bảo anh N rằng bán cổ phiếu đó đi để chốt lãi. Vì sau 1 tuần mà lãi được 10% là tốt lắm rồi.
Vì đã lãi được 10% nên anh N tiếp tục nghe lời và bán số cổ phiếu S đó đi. Một thời gian sau đó, anh vào lại để xem giá cổ phiếu S có biến động như thế nào. Kết quả là: Tại thời điểm anh N bán ra, giá của cổ phiếu S vẫn tiếp tục tăng lên. Anh N cảm thấy hối tiếc vì nếu lúc đó kiên trì nắm giữ và không bán thì anh đã lãi được khoảng 30% rồi. Từ đó anh N kiên định với nguyên tắc đầu tư của mình là Chỉ khi nào biểu đồ xuất hiện tín hiệu bán thì mới bán”.
Vậy tại sao nhân viên môi giới lại tư vấn không đúng sự thật?
Vì họ cũng có nỗi khổ riêng: Cũng như nhân viên sales, họ bị sếp ép doanh số nên phải khuyến nghị khách hàng liên tục giao dịch mua bán để thu phí giao dịch. Điều này giúp mang lợi nhuận về cho Công ty chứng khoán (trả lương cho nhân viên và các chi phí hoạt động khác). Do đó, chúng ta cũng cần thông cảm cho họ, vì ai cũng cần mưu sinh.
Qua đó, chúng ta có thể rút ra bài học kinh nghiệm cho bản thân. Hãy vui vẻ đón nhận nếu nhân viên môi giới cung cấp thông tin thị trường cho bạn, bởi trong những thông tin mà họ cung cấp cũng có nhiều thông tin rất đáng để tham khảo. Tuy nhiên bạn cần phải nhớ rằng QUYẾT ĐỊNH MUA HAY BÁN nằm ở bạn. Không nên chỉ nghe khuyến nghị gì của nhân viên môi giới chứng khoán cũng làm theo mà bạn cần phải có lập trường của chính mình, dành thời gian trang bị cho bản thân những kiến thức cơ bản về đầu tư cũng như các kiến thức về thị trường chứng khoán để có thể sáng suốt và đưa ra những quyết định hợp lý và mang về lợi nhuận tốt nhất.
Quyền quyết định nằm ở bạn
Nhìn chung, các thông tin mà nhân viên môi giới cung cấp đều có tính chất tham khảo. Bạn nên dựa vào kiến thức mình học được để phân tích và chọn thời điểm mua bán hợp lý chứ không nên vội vã hành động theo.
Kết luận
Trên đây là một số thông tin về môi giới chứng khoán. Hy vọng qua bài viết này bạn đọc quan tâm đã trang bị thêm cho mình những kiến thức hữu ích cũng như có góc nhìn chân thực và đúng đắn hơn về môi giới chứng khoán. Từ đó lựa chọn được hướng đi đúng đắn và sinh lời hiệu quả từ đầu tư chứng khoán. Chúc bạn thành công.
