IPO cổ phiếu là gì? Điều kiện để các công ty tiến hành IPO 

0
Cổ phiếu

Cổ phiếu IPO là gì? 

Cổ phiếu IPO là gì?

Cổ phiếu IPO là gì?

IPO – Initial Public Offering, là hình thức phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng. IPO là để chỉ hoạt động của một công ty lần đầu tiên huy động vốn rộng rãi ra công chúng thông qua việc phát hành cổ phiếu trên sàn chứng khoán. Sau khi được IPO công ty sẽ trở thành công ty cổ phần đại chúng. 

Có nhiều cách để công ty thực hiện IPO và một trong số đó thường được thực hiện như việc phát hành cổ phiếu hay chứng quyền. 

Cổ phiếu IPO được định giá như thế nào?

Với việc định giá cổ phiếu IPO thì cổ phiếu sẽ được định giá bằng với giá cổ phiếu hiện hữu trước khi IPO. Các nhà đầu tư có thể tính toán tổng giá trị doanh nghiệp mình quan tâm sau đó chia số cổ phiếu hiện có của doanh nghiệp này. Nếu như ra kết quả là những con số như 12.000, 15.000 hay thậm chí là 120.000 thì cổ phiếu sẽ được bán ra thị trường với mức giá tương đương. 

Ví dụ: Công ty A được định giá là 50 tỷ đồng, cổ phiếu của công ty A trước khi IPO có số lượng là 500.000 cổ phiếu. Như vậy giá trị trên mỗi cổ phiếu mà nhà đầu tư có thể tính ra là 10.000 đồng/cổ phiếu. Nếu như công ty huy động thêm vốn 50 tỷ vốn điều lệ thì họ sẽ phải phát hành thêm 500.000 cổ phiếu với mệnh giá là 10.000 đồng/cổ phiếu. Sau khi bán hết số cổ phiếu này thì giá khi IPO sẽ do thị trường quyết định. 

Vậy nên việc định giá cổ phiếu IPO sẽ do nhiều nhà đầu tư xác định. Nếu muốn lựa chọn được cổ phiếu tốt thì hơn bao giờ hết sẽ phải nắm rõ hoạt động kinh doanh của công ty, giá bán cổ phiếu trước khi IPO, từ đó mới đưa ra những tính toán cụ thể nhất để đưa ra quyết định đầu tư. 

Xem thêm: 5 yếu tố quyết định đến giá cổ phiếu 

Mục đích của việc IPO 

Mục đích của việc IPO chào bán cổ phiếu ra công chúng

Mục đích của việc IPO chào bán cổ phiếu ra công chúng

Mục đích chính của việc IPO chính là muốn mang lại điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp. Một số đó có thể kể đến việc như:

  • Giá tăng nguồn vốn để mở rộng hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp
  • Gia tăng thương hiệu và làm cho thương hiệu doanh nghiệp trở nên uy tín hơn 
  • Nhân viên trong công ty cũng có khả năng sở hữu cổ phiếu của doanh nghiệp 
  • Tạo điều kiện để các doanh nghiệp lớn sáp nhập với những doanh nghiệp nhỏ để mở rộng hợp tác. 

Bên cạnh đó những doanh nghiệp được IPO là những doanh nghiệp đã phải trải qua hàng loạt tiêu chuẩn kiểm soát của Ủy ban chứng khoán về kiểm toán, hoạt động kinh doanh, được định giá tài sản thuế, luật pháp, sở hữu trí tuệ.. như vậy có thể gia tăng độ uy tín và đảm bảo trên thị trường. 

Ưu nhược điểm của cổ phiếu IPO 

Ưu điểm của cổ phiếu IPO

Như đã nói ở trên, mục đích của việc IPO chính là huy động nguồn vốn từ bên ngoài doanh nghiệp, việc này sẽ có những ưu điểm sau:  

  • Nếu kế hoạch IPO thành công thì công ty sẽ tạo được cái nhìn đẹp, đánh bóng thương hiệu từ đó thuận lợi hơn cho những lần phát hành cổ phiếu sau đó.
  • Cổ phiếu IPO tạo điều kiện cho những giao dịch sáp nhập và mua lại M&A được diễn ra đơn giản và tiện lợi hơn rất nhiều. Công ty dễ dàng đưa ra mức giá mục tiêu trong các thương vụ mua lại. 
  • Công ty dễ dàng huy động vốn nhanh chóng từ công chúng như từ các nhà đầu tư lớn. 
  • Cổ phiếu IPO trên sàn được công khai từ đó làm tăng độ uy tín và chính xác của các con số trong báo cáo tài chính của doanh nghiệp. Do những tính toán trong các báo cáo tài chính được lập theo các tiêu chuẩn chung do cơ quản lý quy định dựa trên cổ tức công khai được niêm yết trên sàn chứng khoán. Vậy nên những công ty này có thể dễ dàng kêu gọi vốn từ các ngân hàng, tổ chức tín dụng và từ những nhà đầu tư khó tính. 
  • Các công ty đại chúng có cơ hội tiếp cận những chiến lược phát triển kinh doanh, xây dựng hệ thống quản lý chuyên nghiệp
  • Với quyền lợi khi sở hữu cổ phiếu IPO, nhân viên của công ty sẽ trở thành cổ đông chính thức và được hưởng cổ tức sau khi mua thêm cổ phiếu IPO, cùng với đó họ có thể nhận thêm một khoản thu nhập thụ động tỷ lệ thuận với lợi nhuận công ty thay vì chỉ nhận mức thu nhập thông thường. Điều này phần nào khích lệ tinh thần làm việc cũng như gắn bó với công ty.

Nhược điểm của cổ phiếu IPO 

Tuy nhiên bên cạnh những ưu điểm mà cổ phiếu IPO có được thì vẫn tồn tại một số hạn chế.

  • IPO sẽ làm phân tán quyền sở hữu tài sản hoặc có thể làm mất quyền kiểm soát doanh nghiệp của các cổ đông sáng lập công ty thông qua các thương vụ mua bán, sáp nhập. Hơn nữa cơ cấu về quyền sở hữu của doanh nghiệp luôn bị biến động do ảnh hưởng của thị trường giao dịch cổ phiếu hàng ngày.
  • Việc tiến hành IPO sẽ khiến doanh nghiệp mất một khoản chi phí khá tốn kém thêm nữa là cả về thời gian. Với những công ty lớn thì chi phí sẽ càng cao
  • Công ty sẽ phải công bố báo cáo tài chính và báo cáo thuế có thể khiến công ty gặp phải bất lợi khi tiết lộ quá nhiều thông tin về doanh nghiệp cũng như tình hình kinh doanh cho đối thủ trong ngành. 
  • IPO khiến các công ty tốn thêm thời gian và thêm bí quyết quản lý và giám sát các số liệu trong báo cáo tài chính hàng năm. Ngoài ra còn thêm một khoản chi phí như kiểm toán cho các báo cáo tài chính, chi phí hoàn thành tài liệu để nộp cho cơ quan quản lý nhà nước về sàn chứng khoán và chi phí công bố các thông tin định kỳ. 

Điều kiện để các công ty IPO tại Việt Nam 

Hiện nay ở Việt Nam, hoạt động giao dịch cổ phiếu, chứng khoán được quản lý bởi 2 sở giao dịch lớn đó là Sở giao dịch chứng khoán Hồ Chí Minh (quản lý sàn HOSE) và Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội (quản lý sàn HNX).

Các doanh nghiệp có thể thực hiện IPO trên các sàn này đều phải tuân thủ điều kiện theo luật đề ra như sau: “Cổ phiếu của các doanh nghiệp trong lần đầu tiên được phát hành ra công chúng phải được thực hiện thông qua các phương tiện truyền thông, phương tiện thông tin đại chúng, bao gồm cả Internet.”

Bên cạnh đó doanh nghiệp cần đáp ứng đủ các điều kiện: 

  • Vốn điều lệ: Được tính theo giá trị sổ kế toán tại thời điểm đăng ký IPO, doanh nghiệp phải có mức vốn điều lệ trên 30 tỷ đồng.
  • Kết quả hoạt động kinh doanh: Doanh nghiệp phải có lợi nhuận và không có lỗ lũy kế trong 2 năm liên tục trước thời điểm IPO
  • Có phương án hoạt động cụ thể: Doanh nghiệp cung cấp được phương án phát hành và sử dụng vốn huy động được sau khi chào bán lượng cổ phiếu được các cổ đông thông qua.
  • Tỷ lệ số cổ phiếu có quyền biểu quyết: Tỷ lệ số cổ phiếu được quyền biểu quyết theo quy định được phát hành cần bán được cho hơn 100 nhà đầu tư không phải là những cổ đông lớn trong doanh nghiệp sẽ trên 15%. Với trường hợp vốn điều lệ của doanh nghiệp trên 1000 tỷ đồng thì tỷ lệ này bắt buộc phải đạt trên 10%. 
  • Cam kết của cổ đông lớn nhất: Trong vòng 1 năm từ thời điểm kết thúc chào bán IPO, các cổ đông phải cam kết luôn nắm giữ tối thiểu 20% vốn điều lệ của doanh nghiệp.
  • Yêu cầu về tính chất doanh nghiệp: Doanh nghiệp phải đảm bảo đang hoạt động bình thường, ổn định, không bị truy cứu trách nhiệm hình sự, hay không bị kết án liên quan đến xâm phạm trật tự quản lý kinh tế. 
  • Lựa chọn công ty chứng khoán tư vấn: Doanh nghiệp phải có công ty chứng khoán tư vấn trong việc đăng ký phát hành chào bán cổ phiếu. Yêu cầu này không áp dụng đối với doanh nghiệp là công ty chứng khoán thực hiện IPO.
  • Yêu cầu về tài khoản: Doanh nghiệp cần mở một tài khoản để nhận tiền mua cổ phiếu của đợt chào bán chứng khoán đầu tiên. 
  • Cam kết: Cần cam kết sẽ niêm yết hoặc đăng ký giao dịch cổ phiếu trên hệ thống sàn giao dịch khi kết thúc IPO. 

Cùng với các điều kiện trên, doanh nghiệp cũng cần chuẩn bị hồ sơ bao gồm: 

  • Giấy đăng ký về việc IPO
  • Bản cáo bạch
  • Điều lệ doanh nghiệp
  • Quyết định của Đại hội đồng cổ đông trong việc phê duyệt phương án sử dụng nguồn vốn thu được sau khi IPO
  • Văn bản cam kết niêm yết hoặc đăng ký giao dịch cổ phiếu trên hệ thống sàn giao dịch sau khi hoàn thành đợt IPO.
  • Văn bản cam kết của các cổ đông lớn về việc duy trì nắm giữ tối thiểu 20% cổ phần của doanh nghiệp trong ít nhất 1 năm kể từ thời điểm kết thúc IPO.
  • Hợp đồng giữa doanh nghiệp và công ty chứng khoán với vai trò tư vấn.
  • Văn bản của ngân hàng về việc mở tài khoản phong tỏa nhận tiền mua cổ phiếu của đợt chào bán chứng khoán lần đầu tiên
  • Cam kết bảo lãnh phát hành.

Cách mua cổ phiếu IPO an toàn 

Những điều cần lưu ý khi mua cổ phiếu IPO an toàn

Những điều cần lưu ý khi mua cổ phiếu IPO an toàn

Để mua cổ phiếu IPO được đảm bảo, cùng với đó phòng những rủi ro có thể gặp phải, các nhà đầu tư nên quan tâm khi mua cổ phiếu IPO theo những điều sau: 

Nghiên cứu khách quan

Thông tin công ty IPO giống như bản cáo bạch được viết bởi công ty không có các nhà phân tích độc lập, vậy nên so với thực tế sẽ phức tạp hơn nhiều. Những điều tốt sẽ tốt hơn và những rủi ro cũng được đánh giá mức thấp hơn. Nhà đầu tư nên nghiên cứu thật kỹ lưỡng về cổ phiếu IPO mà mình muốn đầu tư, đánh giá cẩn thận tình hình trong ngành, đối thủ cạnh tranh, tính hình tài chính và xếp hạng thông cáo báo chí của họ để đánh giá đúng công ty, không nên để bị ảnh hưởng bởi những thông tin sai sự thật. 

Kiên nhẫn chờ đợi

Đa phần các nhà đầu tư sẽ cần phải cẩn trọng không nên bỏ vốn ngay khi cổ phiếu vừa lên sàn mà cần chờ quan sát tình hình hoạt động và tiềm năng tăng trưởng của doanh nghiệp ra sao khi IPO để đợi đến thời điểm thích hợp nhất.

Ưu tiên lựa chọn các công ty sử dụng dịch vụ tư vấn có danh tiếng, chất lượng trong ngành

Việc lựa chọn các công ty đầu tư để được tư vấn thực hiện IPO là một yêu cầu bắt buộc. Vì vậy, nếu các nhà đầu tư ưu tiên cho các công ty sử dụng dịch vụ tư vấn uy tín, chất lượng cao, chất lượng trong ngành thì rủi ro đầu tư vốn của họ càng giảm. Các công ty đầu tư nghiêm túc sẽ hoạt động minh bạch hơn nhiều so với những công ty đầu tư mới thành lập hoặc chưa có thương hiệu.

Chủ động tiếp cận thông tin 

Không chỉ đối với cổ phiếu IPO mà bất cứ hình thức đầu tư nào mọi người vẫn nên chủ động khi tìm hiểu thị trường cũng như nắm bắt các thông tin liên quan để không bị thao túng bởi những biến động ảo 

Hướng dẫn mua cổ phiếu IPO 

Hiện nay nhờ phương tiện truyền thông đại chúng mà nhà đầu tư có thể dễ dàng mua bán cổ phiếu online, và đối với cổ phiếu IPO cũng vậy. Việc mua bán cổ phiếu trở nên dễ dàng hơn khi thực hiện trên website chính thức của công ty phát hành cổ phiếu hoặc các trang web hỗ trợ liên kết. Nhà đầu tư có thể thực hiện mua bán theo hình thức đăng ký như dưới form mẫu dưới đây:

Huong dan mua co phieu IPO

Mua cổ phiếu IPO

Mua co phieu IPO

Huong dan mua co phieu IPO

Huong dan mua co phieu IPO

Việc tiến hành IPO ra công chúng rất có sức hút đối với các nhà đầu tư. Mỗi lần chào bán cổ phiếu thành công ra công chúng đã tạo cho công ty có nguồn vốn khủng để ổn định kinh doanh. Và việc mua cổ phiếu IPO cũng là mình chứng cho việc nhà đầu tư đã có niềm tin vào doanh nghiệp khi trực tiếp bỏ vốn của mình vào. Hy vọng qua những thông tin vừa rồi, bạn đọc có thể nắm bắt thêm kiến thức về việc đầu tư cổ phiếu, hiểu rõ hơn về IPO là gì. 

Bài viết được thực hiện bởi trang Daututietkiem.vn, nếu bạn nào có thắc mắc về đầu tư cổ phiếu hãy để lại thông tin phía dưới phần bình luận này nhé

Xem thêm: Cách định giá cổ phiếu theo IPO 

Tôi là Phương Anh - Một biên tập viên chuyên về lĩnh vực tài chính, với nhiều năm tìm hiểu về thị trường chứng khoán cũng như đầu tư, tôi hy vọng những kiến thức mà tôi tích góp được có thể hỗ trợ bạn phần nào trong công việc đầu tư của mình.

dang-ky-dau-tu-nhat-nam

ĐĂNG KÝ TƯ VẤN MIỄN PHÍ NGAY

[contact-form-7 id="567" title="Form đăng ký Nhật Nam"]

BÀI VIẾT CÙNG CHUYÊN MỤC