Chứng quyền đảm bảo là gì?
Chứng quyền đảm bảo là gì?
Chứng quyền có bảo đảm là sản phẩm do công ty chứng khoán phát hành (khi được Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước cấp phép) và được niêm yết trên sàn giao dịch với mã số giao dịch riêng, Thời hạn của chứng quyền đảm bảo từ ngày chào bán đến ngày đáo hạn tối thiểu là 3 tháng và tối đa là 2 năm. Chứng quyền có đảm bảo được chia thành 2 loại chứng quyền mua và chứng quyền bán, nhưng dù là loại nào thì cũng sẽ gắn với một mã chứng khoán cơ sở như cổ phiếu, ETF, chỉ số… để xác định lãi hoặc lỗ.
Ví dụ: Ngày 14/02/2021, Công ty đầu tư A phát hành chứng quyền đảm bảo lần đầu cho MBB mã CMBB2101 với giá 10.000 đồng. Tỷ lệ hoán đổi là 4:1 điều này có nghĩa là nếu quyền đăng ký được thực hiện, 4 CMBB2101 sẽ đổi lấy 1 cổ phiếu MBB.
Ưu điểm của chứng quyền đảm bảo?
- Chứng quyền là sản phẩm do công ty chứng khoán phát hành và được niêm yết trên sàn giao dịch với mã giao dịch riêng và hoạt động giao dịch tương tự như hoạt động của chứng khoán cơ sở.
- Chứng quyền có giá mua theo cách tính đơn vị đặt mua nhưng bình quân chỉ bằng khoảng 10% thị giá của chứng khoán cơ sở. Các nhà đầu tư mua chứng quyền có thể bán khi sản phẩm này được niêm yết trên sàn giao dịch hoặc giữ đến ngày đáo hạn.
- Tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài là không hạn chế và tài sản cơ sở của chứng quyền là cổ phiếu đơn lẻ. Kỳ vọng của các cơ quan quản lý là thu hút thêm dòng vốn, tăng tính thanh khoản trên thị trường.
- Thông thường, sản phẩm này có kỳ hạn từ 3 đến 24 tháng và đối với các đợt chào bán ban đầu, các nhà môi giới chủ yếu tập trung vào kỳ hạn 3 đến 6 tháng.
- Tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài là không hạn chế và tài sản cơ sở của chứng quyền là cổ phiếu đơn lẻ. Kỳ vọng của các cơ quan quản lý là thu hút thêm vốn và tăng tính thanh khoản trên thị trường.
Cách tính lời lỗ của chứng quyền đảm bảo
Theo lý thuyết, giá của một chứng quyền khi chưa đáo hạn bao gồm hai phần: giá trị nội tại và giá trị thời gian, cụ thể như sau:
Giá chứng quyền = Giá trị nội tại + Giá trị thời gian
Cách tính lời lỗ của chứng quyền đảm bảo
Trạng thái chứng quyền
Chứng quyền có bảo đảm đang lưu hành có nhiều mức giá khác nhau, mỗi mức giá có ý nghĩa riêng nên nhà đầu tư cần phân biệt các mức giá trong chứng quyền có bảo đảm:
- Giá thị trường của CKCS: Giá chứng khoán cơ sở trên thị trường giao ngay.
- Giá thực hiện: là mức giá mà nhà đầu tư sở hữu chứng quyền có quyền mua/bán chứng khoán cơ sở với tổ chức phát hành chứng quyền.
Để xác định vị thế lãi/lỗ của chứng quyền hiện có, nhà đầu tư cần tham khảo đến trạng thái giá CKCS và giá thực hiện. Cụ thể:
| Trạng thái | Chứng quyền mua | |
| Trước ngày đáo hạn | Vào ngày đáo hạn | |
| Có lãi – ITM | Giá bán > Giá mua | Giá CKCS > Giá thực hiện |
| Lỗ – OTM | Giá bán < Giá mua | Giá CKCS < Giá thực hiện |
| Hòa vốn – ATM | Giá bán = Giá mua | Giá CKCS = Giá thực hiện |
Công thức tính lãi/lỗ của giao dịch trước ngày đáo hạn:
Lợi nhuận ròng = (Giá chứng quyền hiện tại – Giá mua) x Số lượng chứng quyền
Công thức tính lãi/lỗ khi giao dịch ngày đáo hạn:
Lợi nhuận ròng = (Giá chứng khoán cơ sở – Giá thực hiện)/ Tỷ lệ chuyển đổi – Giá chứng quyền) x SL chứng quyền mua
Ứng dụng thực tiễn chứng quyền đảm bảo
Xác định lời/lỗ của chứng quyền mua khi giao dịch trước ngày đáo hạn
Anh Hòa dự đoán giá cổ phiếu A sẽ tăng trong tương lai và mua 1000 chứng quyền mua của A với giá 5000đ/ 1 chứng quyền, giá cổ phiếu A lúc đó là 130.000đ. Vài ngày sau, cổ phiếu A tăng đúng như dự đoán lên 133.000, giá chứng quyền mua A tăng lên mức 8.000đ/ 1 chứng quyền (giả định). Anh Hòa bán chốt lời và thu về khoản lời:
(8.000 – 5.000) x 1000 = 3.triệu VND
Nếu giá cổ phiếu A giảm xuống ngược với dự đoán còn 127.000đ, giá chứng quyền mua giảm còn 2.000đ/ 1 chứng quyền (giả định), anh Hòa bán cắt lỗ và chịu khoản lỗ:
(2.000 – 5.000) x 1000 = – 3 triệu VND
| Loại chứng quyền | Giá cổ phiếu ngày T | Giá chứng quyền ngày T | Số lượng chứng quyền nắm giữ | Giá cổ phiếu ngày T+3 | Giá chứng quyền ngày T+3 (giả định) | Lời/lỗ |
| Giao dịch chứng quyền mua | 130.000 | 5.000 | 1.000 | Tăng: 133.000 | Tăng: 8.000 | 3.000.000 |
| Giảm: 127.000 | Giảm: 2.000 | -3.000.000 |
Xác định lời/lỗ khi giao dịch chứng quyền mua trong ngày đáo hạn
Nếu 1 nhà đầu tư dự kiến giá của cổ phiếu HPG sẽ tăng trong tương lai. Họ có thể thực hiện quyền mua chứng quyền HPG. Với tỷ lệ và cơ cấu như sau:
| Loại chứng quyền | Chứng quyền mua |
| Tổ chức phát hành | HSC |
| Chứng khoán cơ sở | HPG |
| Thời hạn phát hành | 3 tháng |
| Tỷ lê chuyển đổi | 1:1 |
| Giá quyền mua | 1,000 VNĐ |
| Giá thực hiện | 30,000 VNĐ |
| Kiểu thực hiện | Mỹ/ Châu Âu |
Với tổng chứng quyền dự kiến mua là 1,000 chứng quyền.
Như vậy tổng số tiền đầu tư là :1000 x 1,000 VNĐ = 1,000,000 đồng
Sau 3 tháng vào ngày đáo hạn
Nếu giá của HPG là 34,000 VNĐ.
Xác định lời lỗ khi giao dịch chứng quyền mua trong ngày đáo hạn
Mức lời của nhà đầu tư: 1,000 * (34,000 – 30,000 – 1,000) = 3 triệu VNĐ
Khoản lỗ tối đa của NĐT = 1,000 * 1,000 đ (Giá mua chứng quyền) = 1 triệu VNĐ
Điểm hòa vốn = 31,000 đ/ chứng quyền (Giá mua chứng quyền + Giá thực hiện)
Sau khi sở hữu chứng quyền, nhà đầu tư có thể bán lại chứng quyền trên thị trường hoặc nắm giữ cho đến ngày chứng quyền đáo hạn.
Vào ngày chứng quyền mua đáo hạn, nếu giá thanh toán của chứng khoán cơ sở cao hơn giá thực hiện của chứng quyền bảo đảm, nhà đầu tư sẽ nhận được một khoản tiền bằng chênh lệch giữa giá thanh toán và giá thực hiện.
Lời kết
Như vậy chứng quyền có đảm bảo là loại tài sản được các công ty phát hành cổ phiếu bán ra và được liệt kê giao dịch trên một số sở giao dịch chứng khoán. Bài viết của Daututietkiem.vn hy vọng đã giúp bạn hiểu thêm về loại tài sản đầu tư này, nếu có bất kỳ câu hỏi nào liên quan đến kiến thức về chứng quyền, hãy để lại thông tin phía dưới phần bình luận cho chúng tôi biết nhé. Chúc các bạn đầu tư thành công!
